Biskup Mikołaj z Miry, żyjący na przełomie III i IV wieku, pochodził prawdopodobnie z rejonów obecnej Turcji, a w skutek komercjalizacji jego postaci, słynącej ze szczodrości i pomocy najuboższym, z czasem zyskał wizerunek pucołowatego świętego rozdającego prezenty. Według legendy miał on umrzeć 6 grudnia, dlatego właśnie ten dzień został wybrany na świętowanie dzisiejszych Mikojałek. Zmianie uległ też jego wygląd – z dostojnego biskupa na wesołego dziadka z bujną siwą brodą w czerwonym odzieniu w towarzystwie reniferów i elfich pomocników.
Za jego ojczyznę podaje się dziś Finlandię, a dokładniej jej najbardziej wysunięty na północ region – Laponię. Obecnie miano miasteczka mikołajowego nosi Rovaniemi, choć początkowo zamieszkiwał nieco inne miejsce – oddaloną o około 350 km górę Korvatunturi (fin. Góra-ucho). Jak święty znalazł się w Finlandii? Za sprawą legendy stworzonej w latach 30. XX wieku przez jednego z radiowców fińskich. Mikołaj w nowym miejscu musiał zmienić swoje przyzwyczajenia kulinarne i zaprzyjaźnić się z fińską kuchnią. Słynie ona z aromatycznych, bardzo sycących i rozgrzewających dań, więc zadanie nie było szczególnie trudne. Poznajcie przepisy na najlepsze dania rodem z krainy św. Mikołaja!
Materiał promocyjny partnera
Kaalilaatikko – fińska zapiekanka z kapustą i mielonym mięsem
Ta zapiekanka należy do tradycyjnych, domowych fińskich dań. Kaalilaatikko to doskonały wybór na jesień i zimę – w smaku przypomina polskie gołąbki, lecz jest nieco słodsza za sprawą dodatku syropu cukrowego.
Dla 3 osób
Czas przygotowania: 30 min + czas pieczenia (60 min)
Kaalilaatikko - fińska zapiekanka z kapustą i mielonym mięsem Fot. Shutterstock
Kaalilaatikko – fińska zapiekanka z kapustą i mielonym mięsem – składniki:
- 1 kg białej kapusty
- 400 g mięsa mielonego (może być wołowina, wieprzowina lub mieszane)
- 100 ml ryżu najlepiej krótkoziarnistego, okrągłego
- 1 cebula
- 2 łyżeczki majeranku
- pół łyżeczki białego pieprzu
- 1 łyżka syropu cukrowego
- 300 ml bulionu lub wody
- 1 łyżeczka soli – jeżeli używamy wody
- świeżo zmielony czarny pieprz do smaku
Kaalilaatikko – fińska zapiekanka z kapustą i mielonym mięsem – przepis:
Kapustę kroimy, wkładamy do garnka, zalewamy wodą i gotujemy około 20 min. Pokrojoną w kostkę cebulę podsmażamy na patelni razem z mięsem. Dodajemy przyprawy. Do naczynia żaroodpornego wsypujemy ryż, dodajemy mięso, ugotowaną i odcedzoną kapustę. Mieszamy i wlewamy bulion. Pieczemy w temperaturze 175°C przez 60 minut, aż ryż będzie miękki.
Lohikeitto – lapońska zupa z łososia
To tradycyjna potrawa, popularna zwłaszcza w Laponii za kołem podbiegunowym. Przygotowana z łososia, ziemniaków, śmietanki i dużej ilości koperku. Zachwyca swoim smakiem i aromatem. Kremowa, sycąca, po prostu pyszna!
Dla 4 osób
Czas przygotowania: 30 min
Lohikeitto - lapońska zupa z łososia Fot. Shutterstock
Lohikeitto – lapońska zupa z łososia – składniki:
- 2 średnie cebule, pokrojone w kosteczkę
- 1 łyżeczka masła
- 5 – 6 średnich ziemniaków, pokrojonych w 1cm kostkę
- 500 – 600 g świeżego filetu z łososia
- 2 l bulionu warzywnego, może być z kostki
- 100 ml mleka
- 100 ml śmietanki do zup
- 2 – 3 łyżki sosu rybnego
- 2 pęczki natki koperku, drobno posiekane
- 3 – 4 liście laurowe
- 3 – 4 ziarenka ziela angielskiego
- sól i pieprz
Lohikeitto – lapońska zupa z łososia – przepis:
W dużym garnku roztapiamy masło i szklimy na nim cebulę. Dodajemy ziemniaki pokrojone w kostkę i smażymy przez chwilkę. Dodajemy bulion warzywny, sos rybny, liście laurowe, ziele angielskie, sól i pieprz do smaku. Doprowadzamy do wrzenia i gotujemy całość na średnim ogniu do momentu, aż ziemniaki będą prawie ugotowane. W tym czasie usuwamy z filetów skórę i kroimy je na większą kostkę, która nie rozpadnie się podczas gotowania. Gdy ziemniaki będą prawie gotowe, dodajemy łososia oraz mleko i śmietankę. Gotujemy jeszcze przez około 5 minut. Doprawiamy do smaku solą i pieprzem. Na koniec wrzucamy koperek. Serwujemy z ciemnym pieczywem. Smacznego!
Karjalanpiirakat, czyli pierogi karelskie
Tradycyjna potrawa Karelów, która po wojnie zyskała uznanie pozostałych mieszkańców Finlandii – to płaski, otwarty, wyrabiany z mąki żytniej pieróg z ryżowym, jęczmiennym lub ziemniaczanym nadzieniem. Cechą charakterystyczną jest falbanka, która sprawia, że pierogi wyglądają jak ciastka. Serwować można je także na słodko np. z farszem dyniowym czy jabłkowym, jednak błędem jest nazywanie ich wówczas pierogami karelskimi. Od 2003 roku jest to nazwa chroniona i obejmuje jedynie pierogi z farszami tradycyjnymi.
Dla 5 – 6 osób
Czas przygotowania: 90 min
Karjalanpiirakat, czyli pierogi karelskie Fot. Shutterstock
Karjalanpiirakat, czyli pierogi karelskie – składniki:
- 500 g mąki żytniej razowej (typ 2000)
- 300 g mąki pszennej
- 2 łyżeczki soli
- 250-280 ml wody
- 50 g masła
- 100 ml mleka
Farsz ryżowy:
- 300 g ryżu kleistego
- 600 ml wody
- 1 l i 200 ml mleka 3,2%
- 2 łyżeczki soli
Farsz ziemniaczany:
- 700 g ziemniaków
- 300 g twarogu (zmielonego dwukrotnie)
- 1 duża cebula
- 2 łyżki oleju rzepakowego lub masła
- 1 łyżka masła
- 2 łyżki mleka
- sól, pieprz
Karjalanpiirakat, czyli pierogi karelskie – przepis:
Ciasto: Mąkę żytnią i pszenną przesiewamy do miski lub na stolnicę (otręby z mąki żytniej, które pozostaną na sicie, również wsypać do przesianej mąki). Dodajemy sól, wlewamy 250 ml wody i zaczynamy ugniatać ciasto. Jeżeli będzie zbyt suche, dodajemy pozostałą wodę, jeżeli będzie mocno klejące, podsypujemy mąką żytnią. Ciasto wyrabiamy nie krócej niż 10 minut. Powinno być gładkie i zwarte. Wyrobione ciasto formujemy w kulę, owijamy szczelnie folią spożywczą i odkładamy w chłodne miejsce na 30 minut do odpoczęcia.
Po tym czasie ciasto wyjmujemy na oprószoną mąką stolnicę i dzielimy na dwie części. Jedną ponownie owijamy folią spożywczą, z drugiej formujemy wałek. Dzielimy go na 15-20 równych części (im więcej części, tym mniejsze pierogi). Każdy z otrzymanych kawałków ciasta formujemy na kształt płaskiego placuszka i podsypując mąką, rozwałkowujemy go na cienki, owalny 10-15 cm placek. Otrzymane placki przykrywamy wilgotną ściereczką lub folią spożywczą. Z drugą częścią ciasta postępujemy tak samo.
Farsz ryżowy: W garnku o grubym dnie zagotowujemy wodę. Do wrzątku wsypujemy ryż i gotujemy go na małym ogniu, aż wchłonie całą wodę. Wlewamy mleko i często mieszając, gotujemy na wolnym ogniu przez 25 – 30 minut. Zdejmujemy z palnika, dodajemy sól, mieszamy i pozostawiamy do wystygnięcia. Po wystygnięciu farsz powinien mieć konsystencję gęstego budyniu.
Farsz ziemniaczany: Ziemniaki obieramy, myjemy i gotujemy w lekko osolonej wodzie do miękkości. Odcedzamy, tłuczemy dokładnie tłuczkiem do ziemniaków, wystudzamy. Wystudzone ziemniaki przeciskamy przez praskę lub mielimy. Cebulę kroimy w drobną kosteczkę i podsmażamy na oleju lub maśle na złoty kolor. Do ziemniaków dodajemy zmielony twaróg, podsmażoną cebulę, mleko, miękkie masło i dokładnie wszystko mieszamy. Doprawiamy pieprzem i solą do smaku i ponownie mieszamy.
Na każdy placek nakładamy nadzienie ryżowe lub ziemniaczane (1-1,5 łyżki), zostawiając około 1 cm wolnego ciasta przy brzegach placka. Brzegi zawijamy i za pomocą kciuka i palca wskazującego ściskamy ciasto, tworząc w ten sposób charakterystyczną falbankę. Gotowe pierogi układamy na wyłożonej papierem do pieczenia blasze (przykrywać ścierką, aby gotowe pierogi nie wyschły w czasie, kiedy pracujecie nad pozostałymi plackami). Piec w piekarniku nagrzanym do 240°C przez 10-15 minut, do złotego koloru.
W czasie kiedy pieką się pierogi, robimy mieszankę do ich namaczania – podgrzewamy mleko, rozpuszczamy w nim masło, dokładnie mieszamy. Upieczone i gorące pierogi moczymy w maślano-mlecznej mieszance (możemy użyć pędzelka i posmarować dokładnie każdy z pierogów), odkładamy na kuchenną kratkę i przykrywamy na 2-3 minuty ściereczką. Podajemy ciepłe. Smacznego!
