Pierwsza różnica to data. Katolicka Wielkanoc, ustanawiana według kalendarza juliańskiego, wypada w tym roku 17-18 kwietnia, a prawosławna, wyznaczana na podstawie kalendarza gregoriańskiego, tydzień później, czyli 23-24 kwietnia.
Podobnie jak w Polsce i w Ukrainie, świąteczny czas poprzedza post, który w wypadku wyznawców religii prawosławnej trwa 48 dni i jest bardziej rygorystyczny. W tym czasie należy się powstrzymać od spożywania nie tylko mięsa i ryb, ale i wszystkich innych pokarmów pochodzenia zwierzęcego. Ważną stroną postu jest też skupienie w powstrzymaniu się od złych myśli i dokonanie osobistych wyrzeczeń, np. wiele osób w ramach postu rezygnuje także od jedzenia ulubionych słodyczy.
Koszyczek wielkanocny
W Ukrainie, podobnie jak w Polsce, kultywowany jest zwyczaj malowania pisanek. W większości domów korzysta się z kolorowych farbek spożywczych, ale osoby chcące pozostać wierne tradycji do barwienia wykorzystują np. obierki cebuli albo buraków. Do wielkanocnego koszyczka wkłada się jednak zazwyczaj niepomalowane jajko, którym później dzielą się wszyscy członkowie rodziny. Co jeszcze znajduje się w koszyczku? Woda do poświęcenia, masło, twarożek, sól, korzeń chrzanu, zapalona świeczka, kawałek kiełbasy i obowiązkowo paska i nożyk do jej pokrojenia.
Paska, czyli rodzaj Wielkanocnego pieczywa, to najważniejszy punkt na ukraińskim wielkanocnym stole. A każda gospodyni domowa ma na niego swoją unikalną recepturę. - W mojej rodzinie w czwartek paskę przygotowuje babcia. Zajmuje jej 3-5 godzin i zawsze korzysta ze swojego tajnego przepisu. Gdy kiedyś na Wielkanoc odwiedziła naszą rodzinę z USA, mama była zmuszona prosić o przepis sąsiadkę, bo babcia nie podzieliła się z nami jeszcze swoją recepturą - opowiada mieszkająca w Warszawie Daryna Tsabak.
Paska, a raczej liczne paski, trafiają na wielkanocny stół i są jedzone m.in. z masłem i świeżo przygotowanym twarożkiem.
Śniadanie wielkanocne
Wielkanocna msza w cerkwi odbywa się w nocy z soboty na niedzielę i trwa od północy do około trzeciej-czwartej rano. Niektórzy przychodzą na całe nabożeństwo, a inni tylko święcą koszyczek. - Cerkiew z zapalonymi świeczkami wygląda naprawdę magicznie. A po nabożeństwie zazwyczaj siadamy rodziną do bardzo wczesnego mini śniadania, która ma zaspokoić pierwszy głód - mówi Daryna Tsabak.
Początkowo w świętowaniu bierze udział najbliższa rodzina, ale wraz z upływem dnia z wizytą wpadają też dalsi krewni czy zaprzyjaźnieni sąsiedzi. Witając się, goście używają zwrotu „Chrystus zmartwychwstał", na który należy odpowiedzieć: „Prawdziwie zmartwychwstał".
A co znajduje się na ukraińskim stole wielkanocnym? Mniej tradycyjnych dań niż u nas, ale dużo zależy od regionu. Poza wspomnianą już paską na stole pojawiają się domowe pieczone mięsa, słonina i pasztety. A w niektórych domach podaje się też zupy - barszcz czerwony lub barszcz ukraiński ze słonymi pampuszkami. Duży jest też wybór ciast. - W ostatnich latach wielkanocnym hitem było niemieckie ciasto stollen przypominające nieco bożonarodzeniowy keks - wspomina Daryna Tsabak.
