Gravlax, czyli łosoś peklowany w soli, cukrze i koperku często gości na szwedzkich stołach. Aby w pełni docenić jego smak, warto skosztować kilka plasterków samego gravlax, bez dodatków. Gravlax to również doskonała przystawka.

Delikatny łosoś marynowany w koperku.

(6 porcji):

czas przygotowania: 10 minut, czas oczekiwania: 24-48 godzin

Gravad lax, czyli łosoś marynowany w koperku najlepiej podawać z musztardą – zwyczaj ten przywędrował z Francji. Ta potrawa z marynowanego łososia obok marynowanego śledzia swego czasu budziła podejrzenia turystów. Surowa ryba? Czy to nie zaszkodzi? Dziś łosoś marynowany w koperku to popularny przysmak także poza granicami Szwecji.

Delikatny łosoś marynowany w koperku - składniki:

750 g świeżego filetu z łososia ze skórą

85 g cukru

120 g soli

8 łyżek stołowych koperku

1 łyżeczka białego pieprzu

Sos: 2 łyżki stołowe szwedzkiej musztardy (jeśli nie masz szwedzkiej musztardy, użyj innej słodkiej i łagodnej, np. bawarskiej)

1 łyżeczka musztardy dijon

2 łyżki stołowe cukru

półtorej łyżki stołowej octu winnego z czerwonego wina

sól, pieprz biały

200 ml (filiżanka) oleju o neutralnym smaku (nie może to być oliwa z oliwek)

siekany koperek

Delikatny łosoś marynowany w koperku - przygotowanie:

Aby zminimalizować ryzyko związane ze spożyciem surowej ryby, warto uprzednio łososia zamrozić. Po rozmrożeniu usuń z ryby łuski i ości, pozostawiając skórę. Natnij skórę w kilku miejscach, żeby marynata od spodu przeniknęła do ryby. Wymieszaj sól, cukier i pieprz. Tak przygotowaną mieszanką oprósz spód i wierzch łososia, dodając też obfitą ilość koperku. Filet ułóż w szklanym naczyniu i przykryj obciążoną deską do krojenia. Marynuj przez 2-4 godziny w temperaturze pokojowej. Następnie odstaw do lodówki na 24-48 godzin, parokrotnie przewracając filet na drugą stronę. Wypłucz łososia w zimnej wodzie i ponownie oprósz koperkiem. Krój na cienkie plasterki, ale nie zagłębiając się do skóry, żeby nie odkroić ciemnego mięsa.

Marynowany w koperku łosoś podaje się z sosem „hovmästarsås".

Przygotowanie sosu:

Wymieszaj musztardę, cukier i ocet, doprawiając solą i świeżo zmielonym pieprzem. Mieszaj energicznie trzepaczką rózgową lub przy pomocy miksera ręcznego, cienką miarową strużką dolewając olej. Kiedy sos uzyska konsystencję majonezu, dodaj posiekany koperek.

Wskazówka „zero waste"

Jak wykorzystać skórę z łososia?

Pokrój skórę w plastry o szerokości 3 cm i usmaż na głębokim oleju na chrupko. Uwaga! Skóra może w wysokiej temperaturze „strzelać", więc naczynie, w którym ją smażymy należy przykryć pokrywką. Tak usmażoną skórę wykładamy na talerz wyściełany ręcznikiem papierowym. Podajemy jako element dekoracyjny lub jako dodatek do sałatki.

Szwedzkie klopsiki köttbullar

ok. 50 małych klopsików

czas przygotowania: 20-30 minut

Szwedzkie klopsiki mięsne to klasyka. Przyrządzane są z różnych rodzajów mięs. W południowej Szwecji wykorzystuje się często wieprzowinę, a na północy wołowinę. Czasem miesza się ze sobą kilka rodzajów mięsa. Coraz bardziej popularne stają się klopsiki wegetariańskie. W 2019 szwedzka IKEA sprzedała miliard klopsików na całym świecie.

Szwedzkie klopsiki köttbullar - składniki

1dl = 100 ml

200 g drobno (dwukrotnie) zmielonej wołowiny

200 g drobno (dwukrotnie) zmielonej wieprzowiny

75 ml bułki tartej

150 ml słodkiej śmietany

1 łyżka drobno posiekanej cebuli

1 jajko

1 łyżeczka soli

szczypta mielonego ziela angielskiego

masło

Szwedzkie klopsiki köttbullar - przygotowanie

Zmieszaj bułkę tartą ze śmietaną. Odstaw na 5 – 10 minut. Zmieszaj mięso z cebulą, jajkiem, solą i zielem angielskim. Dodaj zgęstniałą śmietanę z bułką tartą. Zmieszaj na gładką masę.

Mokrymi dłońmi formuj niewielkie klopsiki. Smaż je na maśle po kilka sztuk. Ruszaj patelnią, by klopsiki zachowały okrągły kształt. Kiedy mięso się przyrumieni, zmniejsz temperaturę i smaż jeszcze przez 5 – 10 minut. Powtarzaj tę samą procedurę ze wszystkimi klopsikami.

Klopsiki wegetariańskie, 26 szt. (1 kulka 25-30 g)

Składniki:

50 g czerwonej papryki

1 mała cebula

1 ząbek czosnku

150 g odsączonej kukurydzy z puszki lub mrożonej

240 g ugotowanej ciecierzycy lub odsączonej ciecierzycy z puszki

160 g odsączonego groszku zielonego z puszki lub mrożonego

120 g odsączonej fasoli czerwonej z puszki

1 marchewka

1 gałązka selera naciowego

5 g świeżego kopru

5 g świeżej natki pietruszki

5 g świeżego zielonego szczypiorku

¼ łyżeczki słodkiej papryki

Sól i pieprz do smaku

3 łyżki bułki tartej

1 jajko

5 łyżek mleka

6 łyżek oleju

2 łyżki masła

Przygotowanie:

Cebulę, świeżą paprykę i seler naciowy pokrój w kostkę. Marchewkę zetrzyj na grubej tarce. Tak przygotowane warzywa smaż na jednej łyżce masła i jednej łyżce oleju przez około 3-5 minut, aż lekko się zrumienią. Pod koniec smażenia dodaj ząbek czosnku przeciśnięty przez praskę. Zamieszaj.

Ciecierzycę odsącz na sicie i przełóż do miski. Zgnieć ubijakiem do ziemniaków lub zmiksuj blenderem ręcznym. Następnie dodaj odsączoną na sicie kukurydzę, groszek zielony i fasolę czerwoną. Składniki wymieszaj ręcznie w misce zagniatając jak ciasto. Dodaj podsmażone wcześniej na patelni warzywa i wymieszaj. Posiekaj natkę, koper i szczypior. Dodaj do wyrobionej masy. Na koniec dodaj paprykę w proszku, sól, pieprz, jajko, mleko i bułkę tartą. Wymieszaj na jednolitą masę. Mokrymi dłońmi uformuj około 26 kulek o wadze około 25-30 g jedna. Tak uformowane klopsy wstaw do lodówki na około 30 minut, by się schłodziły i dobrze związały.

Klopsy smażymy na złoty kolor na rozgrzanym na patelni oleju. Pod koniec smażenia na patelnię dodajemy niewielką ilość masła.

Klopsy można przygotować wcześniej a przed podaniem podgrzać przez 10 minut w nastawionym na 160ºC piekarniku.

Śledzie po szwedzku

Przepis podstawowy na marynatę do śledzi

dla 10-20 osób

czas przygotowania: 10 minut, czas oczekiwania: 27 godzin

Marynowane śledzie to stały element każdego szwedzkiego święta - Wielkanocy, Bożego Narodzenia, a zwłaszcza Midsommar. Marynowane śledzie są obecne w szwedzkiej kuchni od średniowiecza. Jest wiele sposobów ich przyrządzania. Oto kilka z nich.

Przepis podstawowy na marynatę do śledzi - składniki:

1kg odsączonych filetów śledziowych

200 ml octu spirytusowego 10%

400 ml cukru

550 ml wody

2 listki laurowe 1

5 ziaren ziela angielskiego

1 średnia marchewka

1 duża biała cebula

Przepis podstawowy na marynatę do śledzi - przygotowanie:

Filety śledziowe namocz w zimnej wodzie przez ok. 3 godziny. W tym czasie przygotuj marynatę (zalewę).

Do garnka wlej wodę, dodaj cukier, listki laurowe i ziele angielskie. Zagotuj i zdejmij z ognia. Do garnka z gorącą zalewą dodaj pokrojoną w cienkie plastry marchewkę oraz pokrojoną w cienkie piórka cebulę. Odstaw do wystygnięcia. Do wystudzonego roztworu dodaj ocet i zamieszaj.

Śledzie odsącz na papierze kuchennym i przełóż do przygotowanej zalewy octowej. Marynuj przez minimum 24 godziny.

Filet śledziowy w sosie kawowo-musztardowym

Składniki na sos kawowo-musztardowy:

1,5 łyżki mielonej kawy

150 ml musztardy

100 ml białego cukru

5 łyżek octu winnego białego 6%

1,5 łyżki miodu

150 ml oleju słonecznikowego

1 łyżeczka soli

Przygotowanie:

W misce dokładnie mieszaj musztardę, cukier, miód i ocet winny, aż cukier się rozpuści. Następnie dodaj kawę, sól i olej. Wszystko dokładnie wymieszaj do uzyskania jednolitej konsystencji.

Filety śledziowe zamarynowane w zalewie octowej (patrz wyżej) dokładnie odsącz i przełóż do sosu kawowo-musztardowego. Marynuj w lodówce przez minimum 12 godzin.

Filet śledziowy w sosie rozmarynowo-jagodowym

Składniki na sos rozmarynowo-jagodowy:

400 ml kwaśnej śmietany 22%

100 ml marynaty octowej ze śledzi

4 gałązki świeżego rozmarynu

4 łyżki konfitury z jagód

1 łyżeczka soli

3 szczypty białego pieprzu

Przygotowanie:

W misce dokładnie wymieszaj kwaśną śmietanę, sól, pieprz i marynatę octową. Pod sam koniec do sosu dodaj igiełki z jednej gałązki rozmarynu oraz konfiturę z jagód. Delikatnie wymieszaj.

Do tak przygotowanego sosu dodaj osączone z marynaty octowej śledzie. Marynuj w sosie rozmarynowo jagodowym w lodówce przez minimum 6 godzin.

Wszystkie przepisy pochodzą z e-booka "I cóż, że ze Szwecji. Szwedzkie przepisy bożonarodzeniowe Michała Godynia, szefa kuchni w rezydencji ambasadora Szwecji". Książkę za darmo można pobrać tu