Wyrabianie tego ciasta to bardzo żmudna praca, wymaga doświadczenia i wprawy (rozwałkowuje się je na duże i cienkie jak papier płaty). Dlatego najlepiej kupić gotowe. W Polsce mrożone i świeże filo można dostać w sklepach z orientalną żywnością i w supermarketach.
Spanakopita - szpinak z fetą w cieście filo
Dla 4 osób
Przygotowanie: 50 minut
Spanakopita - składniki
Nadzienie:
1/2 pęczka dymek
ząbek czosnku
500 g liści szpinaku
20 g masła
400 g pokruszonej fety
sok z cytryny
sól i pieprz
Oraz:
10 płatów ciasta filo
120 g masła
Spanakopita - przygotowanie
Dymki ze szczypiorem kroimy w cienkie krążki, czosnek siekamy drobno, szpinak grubo. Dymki i czosnek smażymy 2 minuty na maśle, dodajemy szpinak i dusimy 5-7 minut. Odstawiamy na 10 minut, przekładamy na sito i odciskamy. Mieszamy z fetą, doprawiamy sokiem cytryny, solą i pieprzem.
Piekarnik rozgrzewamy do 190 st.
Masło roztapiamy w rondelku. Foremkę wykładamy papierem do pieczenia. Wkładamy do niej pojedynczo płaty ciasta, tak by wystawały poza foremkę i każdy smarujemy masłem.
Na ciasto nakładamy nadzienie i je wyrównujemy, brzegami ciasta przykrywamy nadzienie. Wstawiamy do rozgrzanego piekarnika i pieczemy 25 minut.
Baklawa z syropem cytrusowo-miętowym
Dla 8 osób
Przygotowanie: 55 minut
Baklawa z syropem cytrusowo-miętowym - składniki
300 g ciasta folo
60 g masła lub bezsmakowego oleju)
150 g grubo zmielonych ulubionych orzechów
50 g grubo zmielonych migdałów
Syrop:
100 g miodu
łyżka soku z cytryny
skórka starta z cytryny
2 łyżki listków mięty
Baklawa z syropem cytrusowo-miętowym - przygotowanie
Blachę do pieczenia wykładamy papierem do pieczenia. Piekarnik rozgrzewamy do 200 st.
Płaty ciasta rozwałkujemy na wielkość blachy i połowę wkładamy do niej - każdy płat wkładamy osobno i go smarujemy roztopionym masłem. Posypujemy orzechami i migdałami.
Piekarnik rozgrzewamy do 200 st.
Układamy resztę płatów (każdy osobno smarując masłem). Ostrym nożem kroimy baklawę na małe kawałki.
Smarujemy resztą masła, wstawiamy do rozgrzanego piekarnika i pieczemy 40 minut (przykrywamy pergaminem, jeśli wierzch zacznie się za bardzo rumienić).
Na syrop do garnka wlewamy 100 ml wody, dodajemy resztę składników. Gotujemy 10 minut. Miętę wyjmujemy. Gorącym syropem polewamy upieczoną baklawę. Studzimy.
Ciasto filo z pomidorami
Dla 4-6 osób
Przygotowanie: 45 minut
Ciasto filo z pomidorami - składniki
4 pomidory
200 g ulubionego żółtego sera
ciasta filo
120 g masła
ulubione zioła
sól, pieprz
Ciasto filo z pomidorami - przygotowanie
Pomidory kroimy w plastry, ser ścieramy na tarce o dużych oczkach.
Piekarnik rozgrzewamy do 210 st. W rondelku roztapiamy masło.
Blachę wykładamy papierem do pieczenia. Nakładamy po kolei płaty ciasta, każdy smarujemy masłem. Ciasto kroimy na porcje, np. na kwadraty. Każdy kawałek posypujemy startym serem, a na ser nakładamy plastry pomidorów, zostawiając wolne brzegi.
Wstawiamy do rozgrzanego piekarnika i pieczemy 15 minut, następnie obniżamy temperaturę do 180 st. i pieczemy jeszcze 20-25 minut. Przed podaniem doprawiamy solą i pieprzem, ziołami. Przekąskę jemy na ciepło lub zimno.
W ten sam sposób możemy przygotować szakszuki w cieście filo (szakszukę nakładamy do ciasta i zapiekamy).
Greckie ciasto filo z kremem cytrynowym
W Grecji to ciasto przygotowuje się z okazji Wielkanocy.
Greckie ciasto filo z kremem cytrynowym - składniki
150 g cukru
6 jajek
130 g gruboziarnistej mąki (semoliny) lub kaszy manny
łyżka soku z cytryny
1/2 łyżeczki skórki otartej z cytryny
1,5 l tłustego mleka
100 g stopionego masła
500 g rozmrożonego ciasta filo, ewentualnie mielony cynamon do posypania ciasta
1,5 łyżki soku z cytryny
kawałek cienko obranej skórki cytrynowej
Syrop:
100 ml wody
200 g cukru
Greckie ciasto filo z kremem cytrynowym - przygotowania
Na syrop do rondelka wlewamy 100 ml wody i wsypujemy cukier. Gotujemy na małym ogniu (nie mieszamy!), aż syrop osiągnie temperaturę 120 st. (nie może zbrązowieć, powinien pozostać przezroczysty!). Zdejmujemy z ognia, wlewamy sok cytryny - nie mieszamy! Odstawiamy do ostygnięcia.
Na krem cukier dzielimy na 3 porcje. Ubijamy 2 jajka z porcją cukru. Gdy masa zrobi się kremowa i puszysta, wbijamy kolejne dwa jajka, wsypujemy drugą porcję cukru. Ubijamy 2-3 minuty, wbijamy dwa ostatnie jajka i wsypujemy resztę cukru. Ubijamy jeszcze 2-3 minuty, dodajemy mąkę lub kaszkę, sok i skórkę z cytryny. Ubijamy dalej, a gdy masa stanie się gładka, wlewamy mleko i 2 łyżki stopionego masła. Ubijamy wszystko razem jeszcze 5-6 minut.
Rozgrzewamy piekarnik do 170-180 st. Okrągłą formę (może być tortownica o średnicy 25 cm) smarujemy w środku (spód i boki) stopionym masłem.
Masę kremową wlewamy do rondla i podgrzewamy, energicznie mieszając trzepaczką, aż zgęstnieje do konsystencji keczupu. Zdejmujemy z ognia.
W tortownicy układamy pierwszy płat filo (przykryje część spodu formy i kawałek brzegu). Smarujemy go masłem, układamy kolejny kawałek ciasta, przykrywając tę część spodu i boków, na której nie ma jeszcze ciasta, i tak dalej, aż zużyjemy połowę płatów. Staramy się, aby warstwa ciasta na całym brzegu tortownicy była mniej więcej jednakowej grubości. Musimy też pamiętać, by w cieście okalającym brzeg tortownicy nie było przerw - inaczej krem się wyleje.
Przygotowany krem mieszamy jeszcze raz trzepaczką, wlewamy do wyłożonej ciastem formy. Wygładzamy powierzchnię kremu, aby nie było pęcherzyków powietrza. Wystające ponad brzegi tortownicy kawałki filo zaginamy do środka formy. Na wierzchu układamy resztę płatów filo, smarując każdy masłem. Przygotowane w ten sposób ciasto grubo smarujemy resztą masła po wierzchu. Teraz - koniecznie przed pieczeniem - bardzo ostrym nożem kroimy ciasto na porcje. Pieczemy na dolnym poziomie piekarnika przez 30 minut.
Jeśli widzimy, że ciasto za szybko się rumieni, możemy zmniejszyć temperaturę w piekarniku, skrócić nieco czas pieczenia albo przykryć wierzch kawałkiem pergaminu. Od razu po wyjęciu ciasta z piekarnika polewamy je ostudzonym syropem. Czekamy, aż ciasto wchłonie syrop - co trwa zazwyczaj parę godzin. Przed podaniem możemy jeszcze posypać wierzch torciku cynamonem.
Ciasto filo z figami
Dla 4-6 osób
Przygotowanie: 50 minut
Ciasto filo z figami - składniki
6 płatów ciasta filo
60 g roztopionego masła
100 g ricotty lub innego twarożku
50 g zmielonych migdałów
4 łyżki miodu
100 ml śmietany 36-proc.
600 g świeżych fig
tymianek
Ciasto filo z figami - przygotowanie
Piekarnik rozgrzewamy do 200 st.
Na blasze wyłożonej papierem do pieczenia układamy płaty ciasta jeden na drugim, każdy smarując roztopionym masłem. Twarożek mieszamy z migdałami, miodem i śmietaną na jednolitą masę. Nakładamy masę na ciasto.
Figi myjemy, osączamy i kroimy na pół. Układamy na cieście (ew. posypujemy lekko cukrem). Pieczemy 15 minut, następnie obniżamy temperaturę do 180 st. i pieczemy około 25 minut, aż ciasto nabierze złotego koloru. Przed podaniem posypujemy np. tymiankiem.
