Ketchup pochodzi z Chin - na początku tak nazywano zaprawę do ryb i miała ona niewiele wspólnego z tym, co dziś kupujemy w sklepach. Później produkt ten "wędrował" przez wiele krajów, zahaczając m.in. o Polinezję, Malezję, Singapur, Anglię, Francję, by dotrzeć do USA, gdzie zajął się nim przedsiębiorca H. J. Heinz i stworzył produkt, który znamy do dziś. Dobry ketchup składa się przede wszystkim z pomidorów, przypraw i - tego się nie da uniknąć - cukru i octu, zwykle jest tam też cebula.

- Jeżeli do ketchupu nie dodalibyśmy cukru, octu oraz przypraw, smakowałby jak przecier pomidorowy - wyjaśnia dr Iwona Ścibisz z Zakładu Technologii Owoców i Warzyw warszawskiej SGGW. Podkreśla też, że najlepsze są produkty z jak największą zawartością pomidorów, które są źródłem przeciwutleniaczy, szczególnie likopenu oraz witaminy C i soli mineralnych. - Myślę, że powinniśmy natomiast unikać ketchupów, które zawierają konserwanty. Ale też jeżeli wybierzemy ketchup bez nich, musimy koniecznie zastosować się do wskazówek producenta dotyczących warunków przechowywania. Warto też unikać produktów z wzmacniaczami smaku, szczególnie, gdy ketchup kupujemy dla dzieci.

A substancje zagęszczające?

- Chodzi o zwięzłą konsystencję produktu. Alternatywą może być większy dodatek pomidorów, wtedy zagęstnik będzie stanowiła zawarta w nich skrobia. Ale ten dodatek musiałby być dużo większy, a to przekładać się będzie na wyższą cenę - dodaje Ścibisz.

Niektórzy producenci zamiast ilości wykorzystanych do produkcji pomidorów, podają zawartość koncentratu. Zdaniem Ścibisz nie można jednak powiedzieć, że ketchup z pomidorów jest lepszy od tego z koncentratu czy purée.

Za radą specjalistki sprawdziliśmy składy kilkunastu ketchupów. Zestawiamy, porządkując według tego, ile pomidorów zużyto do wyprodukowania 100 g ketchupu.

@ Culinair ketchup, Heinz - skład: pomidory (z 207 g pomidorów na 100 g ketchupu), cukier, ocet balsamiczny 7,5 proc., ocet, sól, melasa, zioła, ekstrakt bazylii i oregano, przyprawy. Nie ma dodatków poprawiających trwałość i wygląd sosu.

@ Tomato Ketchup McDonald's - koncentrat pomidorowy (190 g pomidorów), syrop glukozowo-fruktozowy, ocet spirytusowy, sól, ekstrakty przypraw.

@ Ketchup pikantny, Pudliszki - pomidory (183 g), cukier, ocet, sól, skrobia modyfikowana [ma zagęścić produkt - red.], aromaty naturalne (zawierają seler), zioła, przyprawy.

@ Ketchup pikantny, Podravka - woda, pomidory (170 g), cukier, ocet, skrobia modyfikowana, sól, substancje konserwujące (benzoesan sodu, sorbinian potasu), naturalny aromat. Ten producent ketchup zakonserwował i to dwoma dodatkami.

@ Ketchup pikantny, Włocławek - pomidory (161 g), woda, cukier, przeciery z cebuli i selera, substancja zagęszczająca - acetylowany adypinian diskrobiowy, sól, ocet, regulator kwasowości - kwas cytrynowy, przyprawy.

@ Ketchup łagodny, Hellmann's - pomidory (ze 151 g), cukier, ocet, skrobia modyfikowana, sól, cebula, czosnek, liść laurowy, goździki.

@ Ketchup Pomidory Malinowe, Kotlin - pomidory (136 g, w tym 69 g malinowych), cukier, acetylowany adypinian diskrobiowy - substancja zagęszczająca, sól, kwas octowy i cytrynowy - regulatory kwasowości, substancja konserwująca - benzoesan sodu, aromaty. Tu mamy wszystko: zagęszczacz, zakwaszacz, konserwant, nie ma zaś przypraw, tylko aromaty.

@ Ketchup łagodny, Kamis - pomidory (132 g), cukier lub syrop glukozowo-fruktozowy, skrobia modyfikowana, ocet spirytusowy, sól, regulator kwasowości: kwas cytrynowy, koncentrat soku z czarnej marchwi [by poprawić kolor produktu - przyp. red.], cebula, aromaty (zawierają gluten i seler).

@ Ketchup łagodny, Heinz - skład: pomidory (132 g), ocet, cukier, sól, ekstrakty przypraw i ziół (z selerem), przyprawy. Bez konserwantów i zagęszczaczy.

@ Ketchup Sicilia, Hellmann's - pomidory (130 g), cukier, ocet, skrobia modyfikowana, sól, czosnek, cebula, pieprz, aromaty, natka pietruszki.

Ketchupy z koncentratu

@ Ketchup łagodny, Develey - koncentrat pomidorowy (54 proc.), woda, syrop glukozowo-fruktozowy, ocet spirytusowy, skrobia modyfikowana kukurydziana, sól, przyprawy, substancja zageszczająca: guma ksantanowa, regulator kwasowości: kwas cytrynowy, substancja konserwująca: benzoesan sodu, substancja słodząca: sacharynian sodu, aromat. Producent (ten sam zresztą, który robi ketchup pod marką McDonald's) dodał chyba wszystko, co mógł i miał. Tylko o przyprawach zapomniał.

@ Ketchup pikantny, Tortex - koncentrat pomidorowy 42 proc., cukier, woda, ocet, skrobia modyfikowana, sól, regulator kwasowości: kwas cytrynowy, substancja konserwująca: benzoesan sodu, przyprawy: pieprz, kolendra, tymianek cząber, oregano, szałwia. Tym razem dużo przypraw, ale i "poprawiaczy".

@ Ketchup diabelski, Rolnik - 40 proc. koncentratu pomidorowego, woda (to około 98 proc. pomidora), cukier, ocet spirytusowy, (skrobia modyfikowana, guma ksantanowa - zagęstniki), sól, regulator kwasowości - kwas cytrynowy, naturalne przyprawy smakowe, E211 substancja konserwująca. Skład podany w sposób nieco zawikłany - nie wiadomo, czy woda to 98 proc. pomidora, czy może koncentratu albo coś jeszcze innego.

@ Ketchup pikantny, Mosso - koncentrat pomidorowy, cukier, ocet spirytusowy, sól, regulator kwasowości - kwas cytrynowy, ekstrakty naturalnych przypraw, substancja zagęszczająca: skrobia ziemniaczana modyfikowana, substancja stabilizująca: guma ksantanowa, substancje konserwujące: E211, E202. Jest wszystko, ale nie wiadomo, w jakich proporcjach.

@ Ketchup pikantny Krzepki Radek, Rybak - koncentrat pomidorowy, cukier, kwasek cytrynowy, sól morska z mikroelementami, benzoesan sodu - substancja konserwująca, przyprawy, witamina C, skrobia modyfikowana, magnez, błonnik. Tu również proporcje nieznane.