Święto Dziękczynienia w USA obchodzi się w czwarty czwartek listopada. Historia głosi, że pierwsza kolacja dziękczynna odbyła się w rok po przybyciu z Anglii pielgrzymów poszukujących wolności religijnej i bogactwa w Nowym Świecie. Podróż statkiem Mayflower przez Atlantyk okazała się dużo trudniejsza niż oczekiwano, a Nowy Ląd nieprzyjazny - ponad połowa wędrowców nie przeżyła pierwszej zimy. W marcu kolejnego roku pielgrzymi nawiązali przyjazne stosunki z lokalnymi Indianami z plemienia Wampanoagów, ucząc się od nich rolnictwa, rybołówstwa i rozpoznawania trujących roślin. Po pierwszych zbiorach w listopadzie 1621 roku odbyła się uczta jednocząca Indian i pielgrzymów, która trwała trzy dni. Tak - w skrócie - narodziła się tradycja Święta Dziękczynienia.
Tragiczny jest fakt, że ten symboliczny posiłek Wampanoagów i pielgrzymów to jeden z niewielu przykładów harmonii pomiędzy autochtonami i przybyszami ze Starego Świata. Wielu Indian do dziś, w hołdzie wymordowanym przez kolonizatorów przodkom, traktuje ten dzień - wtedy pokojowego współistnienia - jako Narodowy Dzień Żałoby.
WARTOŚĆ DODANA Co jedzono podczas pierwszej uczty? W roku 1621 najprawdopodobniej nie podano indyka (który, notabene, pochodzi z Meksyku), lecz dzikie ptactwo i mięso przygotowane według miejscowych receptur, z lokalnymi przyprawami i warzywami. Święto Dziękczynienia, podobnie jak żydowskie Sukkot czy polskie dożynki, jest celebracją zbiorów - świętem plonów połączonym z obrzędami dziękczynnymi za ukończenie żniw i innych prac polowych. W USA to święto spędza się spokojnie - z rodziną i przyjaciółmi. W większości domów na stole pojawia się indyk. W telewizji rodzinnie ogląda się słynną nowojorską paradę, podczas której nowe i zapomniane gwiazdy, otoczone chmarami dzieciaków w disnejowskich kostiumach i z ogromnymi balonami, podśpiewują hity lecące z głośników. Kolektywnie ogląda się też w telewizji mecze futbolowe. Wtedy również najczęściej planuje się strategię na Black Friday (Czarny Piątek), czyli najsłynniejszy dzień przecen, otwierający sezon polowań na świąteczne prezenty.
PTASI PRZEPYCH Indyk to chyba najbardziej rozpoznawalny przez obcokrajowców atrybut amerykańskiego święta. Wiążą się z nim różne zabawne historie. Modny w latach 80., imponujący i absurdalny zarazem, jest świąteczny turducken - turkey + duck + chicken, czyli indyk, kaczka, kurczak. Przygotowuje się go, nadziewając indyka całą kaczką wcześniej "wypchaną" całym kurczakiem. Istnieje również wegetariańska wersja indyka - tofurkey, czyli tofu o smaku indyka.
Ponieważ przygotowanie perfekcyjnego indyka to sprawa honoru w każdym amerykańskim domu, jeden z największych hodowców tych ptaków - firma Butterball - od ponad 30 lat prowadzi darmową linię telefoniczną Butterball Turkey Talk-Line. Chodzi o to, aby uchronić zagubionych kucharzy amatorów przed kulinarnymi niepowodzeniami. Podobno odbiera się tam ponad 100 tysięcy telefonów rocznie! Czasem jednak katastrofy nie da się uniknąć: co odważniejsi Amerykanie zachwalają soczyste mięso i chrupiącą skórkę indyka deep-fried, to jest smażonego w oleju. Przygotowanie ptaka w ten sposób wymaga specjalnego sprzętu do głębokiego smażenia, o rozmiarze nieco mniejszym niż mały fiat. Czasem także przydaje się gaśnica - tak przyrządzany indyk jest co roku głównym powodem około 1200 domowych pożarów w dniu Święta Dziękczynienia.
W hołdzie dla przyrody Anegdoty anegdotami, nie zapominajmy jednak, o co tu chodzi naprawdę. Przede wszystkim Święto Dziękczynienia jest dla Amerykanów czasem na refleksję nad tym, za co są wdzięczni losowi - za bliskich i za dary jesieni - i to widać w tym spotkaniu rodziny i przyjaciół. Na stole królują tradycyjne potrawy: zupa z dyni, indyk podany ze słodkimi ziemniakami, absolutnie obowiązkowym sosem z żurawin, brukselką, szpinakiem, marchewką i stuffingiem (nadzieniem z kawałeczków tostów lub ryżu z różnymi warzywami, suszonymi owocami, grzybami i orzechami). Piecze się go w środku indyka lub w foremce i podaje oddzielnie. Na deser są różne ciasta i tarty, od dyniowych przez marchewkowe i ze słodkich ziemniaków, po ciasta z orzechami pekan z bourbonem. Piękne jesienne kolory i konkretne smaki. Upieczenie dziękczynnego indyka wymaga znajomości paru sztuczek i cierpliwości w kuchni - podany tutaj przepis to gwarancja sukcesu. Indyk wychodzi soczysty i ma kasztanową skórkę. Happy Thanksgiving Day!
Perfekcyjny indyk z sosami pieczeniowym i żurawinowym
Stuffing (Nadzienie)
