Wielkanoc last minute. Proste przepisy na smaczne i szybkie dania
Sernik na zimno z tartą czekoladą (Fot. Paulina Kolondra)
Faszerowane jajka
(dla 4 osób)
Składniki
- 8 jajek od kur z wolnego chowu
- mała garść kolendry
- 1 awokado
- sok z 1 limonki
- sól, pieprz
- garść rukoli
Sposób przygotowania
Jajka wkładamy do zimnej wody i gotujemy 5 minut, licząc od chwili, gdy woda zacznie wrzeć. W tym czasie przecinamy awokado na pół, wyjmujemy pestkę i oddzielamy miąższ od skórki, wrzucamy go do miski i rozgniatamy. Ugotowane jajka studzimy i obieramy ze skorupek. Cztery jajka siekamy, wrzucamy do awokado i rozgniatamy. Cztery pozostałe kroimy na pół, wyjmujemy żółtka i łączymy je z pastą. Dodajemy posiekaną kolendrę, przyprawiamy sokiem z limonki, solą oraz pieprzem. Na każdą połówkę jajka nakładamy obfitą porcję pasty i układamy na talerzu posypanym rukolą. Jedzcie jajka, przegryzając je listkami rukoli - tak smakują najlepiej.
Fot. Marcin Klaban
Żurek z tartą cebulą i pieczonym jabłkiem
dla 8-10 osób
Żur (zakwas):
- 2 szklanki mąki żytniej razowej
- 3 szklanki przegotowanej letniej wody
- 3 łyżki otrąb owsianych
- 1 kromka podsuszonego chleba razowego na zakwasie
- 1 łyżka soli morskiej
- 2 ząbki czosnku
Oraz:
- 200 g wędzonego boczku
- 1/2 kg surowej białej kiełbasy, np. pomorskiej (produkt tradycyjny z rejestru ministerstwa rolnictwa)
- 2 marchewki
- 1 pietruszka
- 1/2 selera
- 2 listki laurowe
- 3-4 ziarenka ziela angielskiego
- 6-8 ziarenek czarnego pieprzu
- 1 duża biała cebula
- 2 ząbki czosnku
- 1 łyżka suszonego majeranku
- 3 łyżki kwaśnej śmietany
- 1 duże twarde kwaśne jabłko
- 2 łyżki masła klarowanego
- kilka gałązek świeżego majeranku
- sól, świeżo zmielony czarny pieprz
Sposób przygotowania
Kilka dni wcześniej przygotowujemy żur: mąkę mieszamy z wodą, dodajemy otręby*, pokruszony chleb, sól, pokrojony w słupki czosnek. Żur przelewamy do dużego słoja lub naczynia z kamionki, przykrywany i odstawiamy w ciemne, ciepłe miejsce na co najmniej 2-3 dni.
Robimy zupę: boczek kroimy w kostkę, obsmażamy i przekładamy do garnka wraz z tłuszczem z patelni (ale odlewając ewentualny nadmiar). Dodajemy ponakłuwaną widelcem białą kiełbasę, obrane marchewki, pietruszkę i seler, listki laurowe, ziele angielskie oraz ziarenka pieprzu. Zalewamy 2 litrami wody, gotujemy 45 minut na małym ogniu pod przykryciem. Wyjmujemy warzywa (mogą się przydać do tradycyjnej sałatki warzywnej) i kiełbasę - kroimy ją w kostkę lub talarki.
Cebulę i czosnek ścieramy na tarce o drobnych oczkach, dodajemy do zupy. Wlewamy litr żuru, doprawiamy suszonym majerankiem, solą i pieprzem. Zagotowujemy, zestawiamy z ognia, pozostawiając w ciepłym miejscu, zabielamy śmietaną.
Jabłko (ze skórką) kroimy na cząstki, usuwając gniazdo nasienne. Kładziemy na blasze wyściełanej folią aluminiową i posmarowanej masłem, pieczemy 20 minut w 200 st.** Doprawiamy solą i pieprzem, posypujemy listkami świeżego majeranku. Do miseczek wkładamy po 2-3 cząstki jabłka i po kilka talarków kiełbasy, wlewamy gorący żurek. Podajemy z ulubionym chlebem.
Uwagi
* Otręby owsiane dodatkowo zagęszczą żytni zakwas.
* * Zamiast upiec, jabłka możemy też usmażyć na maśle.
Terrina z niebieskim sosem i orzechami
Składniki
- 1 szklanka orzechów włoskich
- 1 łyżka oliwy
- po 1/2 łyżeczki soli i mielonego kuminu
- po 1/4 łyżeczki mielonego kardamonu i pieprzu
- 3 łyżki cukru
- 500 g pokruszonego sera z niebieską pleśnią (typu rokpol)
- po 10 dag miękkiego sera koziego i twarożku naturalnego
- 5 dag miękkiego masła
- 3-4 drobno posiekane dymki (ze szczypiorem)
- 2 łyżki brandy
- 2 łyżki posiekanej natki pietruszki, 1 łyżka posiekanego szczypiorku
- olej do formy
Sposób przygotowania
Rozgrzewamy oliwę, podsmażamy orzechy przez 5 minut. Posypujemy je cukrem, karmelizujemy 3-4 minuty. Potem wkładamy do miseczki z solą wymieszaną z kuminem, kardamonem i pieprzem, przykrywamy talerzykiem i potrząsamy miseczką, aby przyprawy "oblepiły" orzechy.
Gdy orzechy ostygną, grubo je siekamy. Formę keksową smarujemy olejem i wyściełamy przezroczystą folią kuchenną, tak aby kawałki folii wystawały poza brzegi formy. Odkładamy 10 dag sera pleśniowego, resztę mieszamy z serem kozim, twarożkiem i masłem. Miksujemy na gładką masę, dodajemy dymkę i brandy.
W małej miseczce mieszamy natkę i szczypiorek. Formujemy terrinę: na dnie formy rozsmarowujemy 1/3 masy serowej. Posypujemy najpierw 1/3 pokruszonego sera pleśniowego, potem 1/3 orzechów, na koniec łyżką mieszanki ziół. Wszystko powtarzamy jeszcze raz, na wierzchu rozsmarowujemy resztę masy serowej.
Pozostanie nam porcja pokruszonego sera, porcja orzechów i nieco ziół - ser i zioła (w oddzielnych miseczkach) wstawiamy do lodówki, orzechy pozostawiamy w temperaturze pokojowej. Wystającymi z formy brzegami folii przykrywamy wierzch terriny, wstawiamy na noc do lodówki. Gdy terrina zastygnie, wyjmujemy ją z formy i zdejmujemy folię. Posypujemy resztą sera, orzechami i ziołami.
Biała kiełbasa pieczona z pietruszką, czosnkiem i ziołami
dla 6-10 osób
Składniki
- 1 kg parzonej białej kiełbasy, np. wielkopolskiej (produkt tradycyjny z rejestru ministerstwa rolnictwa)
- 1 mały pęczek młodej pietruszki
- 5 łyżek oleju
- 1/2 łyżeczki skórki otartej z cytryny
- po 1/2 łyżeczki suszonego oregano, bazylii i świeżo zmielonego czarnego pieprzu
- 1 główka czosnku
- po 3 gałązki tymianku i majeranku
- 1 gałązka rozmarynu
Sposób przygotowania
Kiełbasę nacinamy, korzenie pietruszki oczyszczamy i kroimy w słupki, natkę siekamy. Olej mieszamy ze skórką cytrynową, suszonymi ziołami i pieprzem. Połową mieszanki smarujemy dno naczynia żaroodpornego, kładziemy kiełbasę, pietruszkę i ząbki czosnku w łupinkach. Polewamy resztą oleju z przyprawami. Na wierzchu kładziemy gałązki świeżych ziół, odkładając nieco listków do dekoracji. Pieczemy 25-30 minut w 180 st., aż kiełbasa się zrumieni. Usuwamy gałązki, a kiełbasę kroimy na kawałki o długości 6-7 cm. Podajemy, dekorując listkami ziół i posiekaną natką.
Pieczona szynka z dżemem z owoców cytrusowych
Składniki
- 3-4 kg szynki wieprzowej z kością
- 2 pokrojone na kawałki marchewki
- 2 łodygi selera naciowego
- 2 listki laurowe
- 16 ziaren czarnego pieprzu
- 1 bouquet garni (związane w pęczek: kawałek pora, selera, listek laurowy, gałązka świeżego rozmarynu)
- 2 pomarańcze
- 2 łyżki soli morskiej
- 3 łyżki świeżo zmielonego czarnego pieprzu
- 1 słoiczek dżemu z owoców cytrusowych ze skórką
- 1 garść świeżych listków tymianku
Sposób przygotowania
Wkładamy szynkę do dużego garnka i nalewamy tyle wody, żeby zakryła mięso. Wrzucamy warzywa, listki laurowe, ziarna pieprzu i bouquet garni. Do garnka wrzucamy również skórki zdjęte z pomarańczy i wlewamy wyciśnięty z nich sok, wsypujemy sól. Doprowadzamy do wrzenia i gotujemy na małym ogniu pod przykryciem przez godzinę i kwadrans, zbierając wytwarzający się osad. Następnie zestawiamy garnek z ognia i zostawiamy mięso w rosole na pół godziny, do ostygnięcia. Piekarnik rozgrzewamy do 170 st. Mięso przekładamy ostrożnie na deskę do krojenia i ścinamy nożem skórę wraz z warstwą słoniny, zostawiając na pieczeni 1-cm warstewkę tłuszczu. Pozostawiony na mięsie tłuszcz nacinamy w kratkę i obficie nacieramy zmielonym czarnym pieprzem. Przekładamy mięso na blachę i pieczemy przez 20 min, aż tłuszcz się nieco wytopi i stanie lekko chrupiący. Wyjmujemy szynkę z piekarnika i nacieramy ją dżemem dokładnie wymieszanym ze świeżym tymiankiem. Wstawiamy danie ponownie do piekarnika i pieczemy, podlewając często wodą, przez mniej więcej 1 godzinę, aż szynka będzie zarumieniona i chrupiąca.
Kaczka z jabłkami
Składniki
- 2 kaczki (np. barbarie)
- 4 ząbki czosnku
- sól
- 1 łyżeczka suszonego majeranku
- 5-6 kwaśnych jabłek
- pieprz
- 250 ml wytrawnego białego wina
Sposób przygotowania
Z kaczek usuwamy kupry i szyje. Czosnek rozcieramy z solą i majerankiem, nacieramy kaczki. Jabłka myjemy i nie obierając kroimy w plastry. Obkładamy nimi kaczki, pozostawiamy na minimum 24 godziny. Następnego dnia zdejmujemy jabłka, odkładamy je. Kaczki wstawiamy do piekarnika nagrzanego do 240 st., a gdy się zrumienią, obkładamy jabłkami. Dodajemy wino i dusimy do miękkości w tej samej wysokiej temperaturze. Gotowe kaczki wyjmujemy, obkładamy częścią jabłek. Pozostałe miksujemy z sosem i przecieramy przez sito. Sos podajemy osobno.
Pasztet cielęcy
(na podstawie przepisu z książki "Kuchnia polska", Warszawa, 1957, Polskie Wydawnictwa Gospodarcze)
Składniki
- 500 g cielęciny (kark, łopatka, nerkówka)
- 250 g podgardla wieprzowego lub surowego boczku
- 100 g włoszczyzny (cebula, marchew, pietruszka)
- 10 g suszonych borowików lub podgrzybków
- 1-2 liście laurowe
- po kilka ziaren ziela angielskiego i pieprzu
- sól
- 60 g słoniny
- 400 g wątroby cielęcej lub wieprzowej
- 60 g czerstwej bułki
- mielony pieprz
- spora szczypta świeżo startej gałki muszkatołowej
- szczypta mielonego imbiru
- 3 jajka
- 30 g masła do przygotowania formy
Sposób przygotowania
Cielęcinę, podgardle lub boczek oraz obrane warzywa i grzybki myjemy, dodajemy liście laurowe i ziarna ziela angielskiego oraz pieprzu. Zalewamy wodą, gotujemy na wolnym ogniu, aż mięso będzie miękkie. Solimy do smaku mniej więcej w połowie czasu gotowania. Dodajemy słoninę, gotujemy jeszcze 30 minut. Gdy mięso jest już bardzo miękkie, zdejmujemy z ognia i studzimy. Wątrobę obieramy z błony, kroimy w plastry, zalewamy połową szklanki wrzącego wywaru z gotowania mięsa. Dusimy 5 minut. Bułkę zalewamy połową szklanki wywaru, odstawiamy. Przepuszczamy przez maszynkę - dwukrotnie - mięso, podgardle lub boczek, wątrobę i bułkę. Podczas pierwszego mielenia zakładamy sitko z dużymi oczkami, podczas drugiego - z drobnymi. Otrzymaną masę solimy, pieprzymy, przyprawiamy gałką muszkatołową, imbirem i starannie ucieramy z jajkami, aż powstanie pulchna masa.
Keksówkę lub dwie mniejsze foremki smarujemy masłem, dno wykładamy pokrojoną w cieniutkie plasterki ugotowaną słoniną. Wkładamy do formy tyle masy pasztetowej, aby sięgała do 3/4 wysokości. Formy zawijamy szczelnie w folię aluminiową, ustawiamy w dużej brytfannie z wodą i przykrywamy (woda powinna sięgać do połowy formy). Gotujemy godzinę lub półtorej, w zależności od wielkości foremek. Pasztet studzimy, okrawamy szerokim nożem, wyjmujemy na półmisek. Pasztet można także ustawić na blasze z wodą, wstawić do piekarnika nagrzanego do 190 st. i piec - także około 1-1,5 godziny.
Sos tatarski
Składniki
- 1 szklanka majonezu
- 150 ml 18-proc śmietany
- 1 czubata łyżka kaparów
- 2 konserwowe ogórki
- garść marynowanych pieczarek
- sól, pieprz
Sposób przygotowania
Ogórki, grzybki i kapary drobno pokrój, dokładnie wymieszaj z majonezem i śmietaną. Wszystko przypraw do smaku.
Sernik na zimno z tartą czekoladą
(na tortownicę o średnicy 24 cm)
Składniki
- 300 g masła
- 400 g cukru pudru
- 5 ugotowanych na twardo żółtek
- 1 kg półtłustego twarogu, 1/2 l śmietanki kremówki
- 1 kieliszek rumu
- 150-200 g okrągłych miękkich biszkoptów
- 1/2 tabliczki deserowej lub gorzkiej czekolady (np. 70-proc. kakao)
Sposób przygotowania
Masło ucieramy z cukrem i przetartymi przez sitko żółtkami. Dodajemy zmielony twaróg i rum, miksujemy. Łączymy z ubitą na sztywno śmietanką, delikatnie mieszając łyżką. Na dnie tortownicy układamy biszkopty. Wykładamy na nie masę serową, wyrównujemy wierzch i posypujemy wiórkami startej czekolady (najładniej wygląda czekolada starta nożem). Wstawiamy do lodówki i czekamy, aż masa zastygnie (około 2 godziny).
Mazurek czekoladowy
(na formę o wymiarach 30 cm x 20 cm)
Spód:
- 350 g mąki krupczatki
- 120 g cukru pudru
- szczypta soli
- skórka otarta z 1/2 sparzonej cytryny
- 4 roztarte żółtka wyjęte z jajek na twardo
- 250 g masła
- kwaśna śmietana 18-proc.
Wypełnienie:
- 200 g ciemnej czekolady
- 200 g mlecznej czekolady
- 200 ml słodkiej śmietanki 30-proc.
- 1 łyżka masła
- 1 łyżka miodu
- bakalie do dekoracji (suszone śliwki lub morele, migdały)
Sposób przygotowania
Robimy spód: Przesianą mąkę, cukier puder, sól i skórkę z cytryny mieszamy na stolnicy. Na środku układamy schłodzone masło i siekamy razem z suchymi składnikami. Dodajemy przetarte przez sitko żółtka i zimną śmietanę, nadal siekając. Rozcieramy palcami (najlepiej chłodnymi) i szybko zagniatamy ciasto (zbyt długo zagniatane będzie twarde po upieczeniu).
Formujemy kulę, dokładnie owijamy w przezroczystą folię do żywności i wkładamy co najmniej na 4 godziny do lodówki (najlepiej na 12 godzin). Schłodzone ciasto rozwałkowujemy na grubość ok. 1 cm, używając do podsypywania stolnicy jak najmniejszej ilości mąki. Ciasto na mazurek nakłuwamy widelcem i układamy na blasze wyłożonej papierem do pieczenia lub posmarowanej masłem. Pieczemy w 200 st. przez 15-20 minut (10 minut jeśli jedynie podpiekamy kruchy spód np. do jabłecznika czy sernika.)
Czekoladę kruszymy na bardzo małe kawałki i wkładamy do rondelka, który wstawiamy do większego rondla z gotującą się wodą. Rozpuszczamy czekoladę, dodajemy śmietankę, masło i miód. Mieszając w jedną stronę, gotujemy co najmniej 15 minut, aż masa uzyska ciągnącą się konsystencję; studzimy. W wersji dla dorosłych do lekko przestudzonej masy możemy dodać 25 ml likieru Cointreau lub Grand Marnier. Masę wylewamy na upieczony kruchy spód, wyrównujemy i dekorujemy bakaliami, które wcześniej możemy zagotować w syropie cukrowym (woda i cukier w proporcji 1:1) lub w miodzie.