Sos pomidorowy nie tylko do pizzy. Przepis na sukces w kuchni

Ewa Wagner
Sos pomidorowy

Sos pomidorowy (Fot. Andrzej Krasowski / Agencja)

Azteckie tomatl we Włoszech, gdzie w XVI w. znano ich żółtą odmianę, nazwano pomodoro (złotym jabłkiem). Pomidorom bliżej jednak do ziemniaków, bakłażana czy papryki. Trudno sobie bez nich wyobrazić współczesną kuchnię. Bo czy ktoś widział dobrą pizzę albo makaron bez sosu pomidorowego?
1 z 2
Fot. Andrzej Krasowski / Agencja
Fot. Andrzej Krasowski / Agencja

Sos pomidorowy podstawowy i z surowych pomidorów

Sos pomidorowy podstawowy (gotowany)

(na 250 ml sosu, przygotowanie: 40 minut)

500 g dojrzałych pomidorów
ząbek czosnku
szczypta soli
60 ml oliwy
10 listków bazylii lub oregano

Pomidory myjemy, polewamy wrzątkiem, studzimy i obieramy ze skórek. Kroimy  w kostkę, usuwając nasady szypułek. Czosnek rozgniatamy. Do rondelka o grubym dnie wkładamy pomidory, czosnek, sól, mieszamy. Doprowadzamy do wrzenia i zmniejszamy temperaturę do minimum, dusimy około 30 minut. Przecieramy przez sito, mieszamy z oliwą i rozdrobnioną bazylią lub oregano.

Sos pomidorowy z surowych pomidorów

(na 250 ml sosu, oczekiwanie: godzina, przygotowanie: 20 minut)

500 g dojrzałych pomidorów
kilka listków bazylii
ząbek czosnku
4 łyżki oliwy extra vergine
kilka czarnych oliwek

Pomidory myjemy, polewamy wrzątkiem, studzimy i obieramy ze skórek. Kroimy na pół, usuwamy gniazda nasienne, miąższ kroimy w kostkę. Bazylię i czosnek siekamy, mieszamy z oliwą i łączymy z pomidorami. Odstawiamy na godzinę. Przecieramy przez sito. Oliwki kroimy w drobną kostkę i mieszamy z pomidorami.

2 z 2
Fot. Andrzej Krasowski / Agencja
Fot. Andrzej Krasowski / Agencja

Z zielonych pomidorów i z selerem naciowym

Z zielonych pomidorów (relish)

(na 1 litr sosu, oczekiwanie: 1 godzina, przygotowanie: 30 minut)

10 zielonych pomidorów
2 papryki
4 cebule
papryczka chili (lub łodyga selera naciowego)
5 ząbków czosnku
2 łyżki gorczycy
125 ml octu jabłkowego
180 g cukru trzcinowego
łyżka soli

Pomidory, papryki, cebule i chili kroimy w kostkę (lub partiami rozdrabniamy i w blenderze - wystarczy kilkanaście sekund), czosnek drobno siekamy. Rozdrobnione warzywa wkładamy do dużego sita wyłożonego gazą i odstawiamy na godzinę, aby odciekł nadmiar soku (możemy go zebrać i użyć np. do zupy lub koktajlu warzywnego). Warzywa przekładamy do rondla o grubym dnie, dodajemy gorczycę, ocet, cukier i sól. Doprowadzamy do wrzenia, zmniejszamy ogień ii gotujemy około 5 minut, często mieszając.

Sos pomidorowy z selerem naciowym

(na 1 litr sosu, przygotowanie: 1 godzina)

4 cebule
6 ząbków czosnku
4-5 łodyg selera naciowego
4 łyżki oleju
2 kg pomidorów
250 ml wody (lub białego wytrawnego wina)
łyżka soli
łyżka miodu
2 łyżki posiekanego tymianku
łyżeczka posiekanej szałwii
2 listki laurowe
pół łyżeczka skórki otartej z pomarańczy lub cytryny

Obrane cebule i czosnek siekamy, seler kroimy w drobną kostkę. W rondlu o grubym dnie rozgrzewamy olej i wrzucamy cebulę, czosnek i seler naciowy, smażymy na małym ogniu, aż cebula będzie szklista. Pomidory polewamy wrzątkiem, obieramy ze skóry, kroimy na pół, usuwamy gniazda nasienne, miąższ kroimy w małą kostkę. Do rondla wkładamy pomidory, dodajemy 250 ml wody, sól, miód oraz zioła, listki laurowe i skórkę cytrusową. Doprowadzamy do wrzenia i gotujemy bez przykrycia na małym ogniu około 40 minut. Wyjmujemy listki laurowe. Część sosu odkładamy do bieżącego zużycia, resztę przekładamy do wyparzonych słoiczków, zakręcamy i stawiamy do góry dnem.

Więcej na ten temat: dania obiadowe, kolacja, pomidory, sos pomidorowy