Kuchnia wielkopolska. Prosto skromnie i smacznie

Babka poznańska (Fot. Arkadiusz Ścichocki / Agencja Wyborcza.pl)

Pyry z gzikiem
Składniki
- 1 kg ziemniaków
- 50 dag białego sera
- 1 szklanka śmietany
- 1 pęczek szczypiorku
- sól
- 1 cebula
Sposób przygotowania
Ziemniaki wyszoruj szczoteczką, zalej wrzącą wodą, odcedź. Wlej świeżą wodę, ugotuj ziemniaki w mundurkach. Odcedź, szczelnie przykryj, niech dojdą w parze. Ser rozgnieć ze śmietaną, wymieszaj z drobno posiekaną cebulą i szczypiorkiem, posól do smaku. Ziemniaki rozkrój, podawaj z twarożkiem.

Plyndze ziemniaczane
Składniki
- 75 dag ziemniaków
- 3 cebule
- 2 ząbki czosnku
- 1 jajko
- 1-2 łyżki mąki ziemniaczanej
- sól, pieprz
- tłuszcz do smażenia
Sposób przygotowania
Umyj i obierz ziemniaki oraz cebulę, zetrzyj na tarce o małych oczkach. Do ziemniaczano-cebulowej masy dodaj przeciśnięty przez praskę czosnek, wbij jajko, dodaj mąkę, wymieszaj i porządnie przypraw do smaku. Łyżką nabieraj ciasto i kładź małe porcje na gorący tłuszcz (smalec albo olej). Lekko je spłaszczaj, tak aby powstały placuszki. Usmaż z obu stron na rumiano, podawaj od razu po zdjęciu z patelni.

Szagówki
Składniki
- 1,5 kg ziemniaków
- 3 łyżki mąki pszennej i 2 łyżki ziemniaczanej
- 2 jajka
- sól
Sposób przygotowania
Wyszoruj ziemniaki, ugotuj je w łupinach, pozostaw, aby trochę przestygły. Obierz, przepuść przez maszynkę do mięsa albo przez praskę, dodaj mąkę pszenną i ziemniaczaną, posól, wbij jajka. Zagnieć ciasto, ulep wałeczki o średnicy około 2 cm na posypanej mąką stolnicy. Pokrój na ukośne trzycentymetrowe kawałki, wrzucaj do osolonej wrzącej wody i gotuj, aż wypłyną na powierzchnię. Szagówki polewa się tartą bułką przyrumienioną na maśle i podaje jako dodatek do pieczeni.

Kluchy na łachu
Składniki
- 3 dag drożdży
- 40 dag mąki
- 1 szklanka mleka
- 2 jajka
- 3 łyżeczki masła
- cukier, sól
Sposób przygotowania
Utrzyj drożdże z 1/2 łyżeczki cukru, łyżką ciepłego mleka i łyżką mąki. Odstaw w ciepłe miejsce, aby drożdże zaczęły pracować. Przesiej na stolnicę resztę mąki, pośrodku zrób dołek. Wlej resztę mleka i wyrośnięte drożdże, wbij jajka. Posól i wyrabiaj, aż w cieście pojawią się pęcherzyki powietrza. Wtedy wlej stopione masło i wyrabiaj, aż ciasto odejdzie od ręki. Pozostaw w cieple, aby wyrosło. W garnku zagotuj wodę, przykryj lnianą ściereczką i obwiąż sznurkiem, tak aby ściereczka była napięta. Z ciasta ulep kulki, ułóż je na ściereczce, przykryj (np. miską). Gotuj 20 minut. Podawaj do kaczki z modrą kapustą.

Kaczka z modrą kapustą
Składniki
- 1 kaczka
- 5 dag słoniny
- 1-2 główki czerwonej kapusty
- 2 cebule
- 1 łyżka masła
- 1 łyżka mąki
- 1 szklanka czerwonego wina
- sok z 1 cytryny
- sól, cukier
- smalec
Sposób przygotowania
Kapustę sparz, poszatkuj, posól, skrop sokiem z cytryny. Pokrój słoninę, wysmaż ją, na tłuszczu zeszklij jedną posiekaną cebulę. Oprósz mąką, zasmaż. Odetnij skrzydła i szyję kaczki, wyjmij podroby. Tuszkę przekrój na połowę, zrumień na smalcu, a podroby posiekaj i przesmaż na maśle z drugą posiekaną cebulą. Podlej wodą, duś pół godziny. Dodaj słoninę i kapustę, wlej wino, przypraw do smaku, wymieszaj. Kapustę przełóż do brytfanny, ułóż na niej podzieloną na porcje kaczkę, gotuj do miękkości na małym ogniu. Podawaj z kluchami na łachu.

Sztufada wołowa
Można ją podać z buraczkami, ale nieźle smakuje także z SOSEM CHRZANOWYM. Dobrym dodatkiem są wszelkie domowe marynaty lub kiszone ogórki
Składniki
- 1,5 kg wołowiny na pieczeń (krzyżowej lub zrazówki)
- 10 dag słoninki
- 1 pęczek włoszczyzny
- 1 szklanka octu
- 1 szklanka czerwonego wytrawnego wina
- 1/2 szklanki spirytusu
- 1 szklanka przegotowanej wody
- 5 dag buraków
- 3 łyżki masła
- 5 dag czerstwego chleba
- sól, pieprz
- goździki
- liście laurowe
- ziele angielskie
Sposób przygotowania
Mięso oczyść z błon, umyj, rozbij tłuczkiem, włóż do miski. Przygotuj zalewę z octu, wody i przypraw, zalej mięso, wstaw na 3 dni do lodówki. Potem mięso wyjmij, naszpikuj paseczkami słoniny, natrzyj solą i pieprzem, włóż do brytfanny, pod spód włóż masło. Przykryj i duś na małym ogniu. Po 30 minutach dodaj pokrojoną włoszczyznę, cebulę i buraki, wlej wino i spirytus. Duś do miękkości, podlewając co jakiś czas wodą lub bulionem, aby uzupełnić sos, który wyparował. Mięso posyp startym chlebem, duś jeszcze parę minut. Pokrój w plastry, podawaj z warzywami oraz sosem.

Zupa
Składniki
- 1,5 szklanki mleka
- 5 jajek
- 10 łyżek cukru
- 1 laska wanilii
- szczypta cynamonu
Sposób przygotowania
Do rondelka wlej mleko, dodaj żółtka, utrzyj mikserem. Ustaw na ogniu, wsyp połowę cukru, włóż rozkrojoną laskę wanilii i podgrzewaj, ciągle mieszając, aż zupa zgęstnieje. Ubij pianę z białek, reszty cukru i cynamonu. Nabieraj łyżką porcje piany i kładź je na gorące mleko. Krótko obgotuj pianki z obu stron, układaj je na talerzach, zalewaj lekko przestudzoną zupą i podawaj od razu.

Chruściki
Chruściki, w innych regionach Polski nazywane FAWORKAMI, najlepiej smakują smażone w smalcu. To nie są ciastka dla dbających o linię
Składniki
- 25 dag mąki pszennej
- 1 łyżeczka masła
- 3 żółtka
- 3 dag cukru pudru
- sól
- 1 kieliszek spirytusu
- 5-10 dag śmietany
- 50 dag smalcu (do smażenia)
Do posypania:
- cukier puder wymieszany z cukrem waniliowym
Sposób przygotowania
Mąkę posiekaj z masłem, dodaj żółtka, cukier, szczyptę soli, spirytus i tyle śmietany, aby ciasto było twarde jak na makaron. Przykryj ściereczką i pozostaw na godzinę, po czym zbij je wałkiem, aż utworzą się pęcherzyki. Rozwałkuj na cienkie placki, wytnij paski. Każdy pasek przetnij pośrodku wzdłuż i przełóż jeden koniec przez otwór. Smaż na rozgrzanym smalcu z obu stron na złoto, osącz z tłuszczu i posyp cukrem pudrem.

Babka poznańska
Jest delikatna, puszysta. Świetnie smakuje także na drugi dzień po upieczeniu, posmarowana świeżym masłem lub DOMOWĄ KONFITURĄ
Składniki
- 1,5 szklanki mąki ziemniaczanej
- 1/2 szklanki mąki pszennej
- 1 kostka masła
- 4 jajka
- 1,5 szklanki cukru
- sok i skórka z 1/2 cytryny
- 4 łyżeczki proszku do pieczenia
Sposób przygotowania
Przesiej mąkę, wbij jajka, wsyp cukier i proszek do pieczenia, wlej sok z cytryny. Ucieraj mikserem, a gdy masa będzie już gładka, powoli, cienkim strumieniem, wlewaj stopione i ostudzone masło. Wymieszaj ze skórką cytrynową, napełnij formę (natłuszczoną i wysypaną tartą bułką), piecz w temp. ok. 200°C, aż patyczek wetknięty w ciasto będzie suchy po wyjęciu.

Szneki z glancem
Składniki
- 1/2 kg mąki
- 1 kostka masła
- 5 dag drożdży
- 3 jajka
- 1 szklanka mleka
- 1 łyżka cukru
- 1 łyżeczka soli
Lukier:
- cukier puder
- sok z cytryny
Sposób przygotowania
Rozetrzyj drożdże z ciepłym mlekiem. Masło utrzyj z cukrem, kolejno, ciągle ucierając, wbijaj jajka. Wsyp mąkę i sól, dodaj drożdże. Wyrób ciasto, ulep z niego wałeczki i zwijaj je, formując ślimaki (Schnecke to po niemiecku ślimak). Pozostaw je w ciepłym miejscu do wyrośnięcia, posmaruj mlekiem, ułóż na natłuszczonej blasze. Piecz na złoty kolor w temp. 200°C, a gdy przestygną, posmaruj lukrem utartym z cukru pudru i soku cytrynowego.

Rogale świętomarcińskie
Ciasto:
- 60 dag mąki pszennej
- 300 ml mleka
- 1 jajko
- sól
- 12 dag masła
- 8 dag cukru
- 2,5 dag drożdży
- po 1 esencji migdałowej i pomarańczowej
Do przełożenia ciasta:
- 25 dag mocno schłodzonego masła
Do posypania:
- posiekana kandyzowana skórka pomarańczowa
Masa:
- 50 dag białego maku
- 10 dag bakalii (mielone orzechy, rodzynki, kandyzowana skórka pomarańczowa)
- cukier lub miód do smaku
Do zagęszczenia masy:
- surowe białko
Lukier:
- 4 łyżki cukru pudru
Sposób przygotowania
Zrób masę: do maku dodaj miód, zmiel dwukrotnie, dodaj zrumienione orzechy, sparzone rodzynki i posiekaną skórkę pomarańczową. Wymieszaj, zagęść białkiem. Zrób ciasto: drożdże rozprowadź ciepłą wodą, dodaj cukier, jajko, mleko, mąkę, stopione masło, esencje zapachowe i nieco soli. Wyrób, odstaw w ciepłe miejsce na 30 minut. Ciasto zagnieć jeszcze raz, podziel na pół, obie części rozwałkuj na grubość 5 mm, przełóż plasterkami masła i rozwałkuj na placki. Pokrój na trójkąty, nałóż na nie masę, zwiń rogaliki. Piecz na złoto w temp. 180°C. Ozdób lukrem z cukru pudru i łyżki gorącej wody oraz skórką pomarańczową.