W Anglii te skojarzenia mają postać Christmas cake, czasem błędnie uważanego za pieczoną wersję słynnego Christmas pudding. Mimo że baza tego ciasta zawsze jest taka sama (bakalie, alkohol, przyprawy), istnieje wiele wersji, często smakujących zupełnie inaczej. Ja wybrałam tradycyjny przepis Isabelli Beeton - takiej angielskiej Ćwierczakiewiczowej.
Szkocja musi się różnić od Anglii, stąd też black bun (czarna bułka). Podaje się je ze szklanką whisky na Hogmanay (Sylwestra), na znak i pomyślności. W złocistym, kruchym cieście, pachnącym cynamonem, imbirem i goździkami, zapieka się gęste, esencjonalne nadzienie z dużą ilością bakalii. Black bun, tak samo zresztą jak Christmas cake, powinno się przygotowywać kilka tygodni, jeśli nie parę miesięcy przed zjedzeniem, żeby miało czas dojrzeć.
Według francuskiej dziennikarki Maguelonne Toussaint-Samat, autorki "Historii naturalnej i moralnej jedzenia", ludzie od zawsze uwielbiali miodowe wypieki. Na początku wieku XV specjalny rodzaj takiego chleba z dodatkiem korzennych przypraw wymyślił pewien kuchmistrz z Bourges we Francji na cześć króla Karola VII. Była to mieszanka żytniej mąki, przypraw i miodu gryczanego. Pain d'épices (chleb z przyprawami), w zależności od miejsca pochodzenia, różnił się składem, a więc i smakiem. W Dijon używano doń mąki pszennej, a w Reims żytniej. Sekret krył się w samym wykonaniu: ciasto leżakowało w drewnianej kadzi przez miesiące, a nawet lata, macerując się i nabierając smaku.
W Toskanii i w Umbrii podczas Bożego Narodzenia jada się różne ciasta z orzechami, rodzynkami, miodem i przyprawami. Jednym z nich jest panpepato zwane też pampepato. Charakterystycznym składnikiem jest tu pieprz, który daje szczególny smak. To jedno z moich ulubionych ciast. Podaję je często na zakończenie obiadu jako dodatek do filiżanki dobrej czarnej kawy.
Tessa Capponi-Borawska: Urodziła się we Florencji. Od ponad 25 lat mieszka w Polsce. Wykłada dzieje Włoch i historię włoskiej kuchni na Uniwersytecie Warszawskim. Do Italii wraca często: podczas tych podróży najbardziej lubi odkryć coś nowego i zjeść coś wyjątkowego. Najchętniej w towarzystwie swego męża Jakuba.
