Domowy budyń w wersji klasycznej i wege. Jak go zrobić i dobrze wykorzystać? [PRZEPISY]

Honorata Piwowarska
budynie

budynie (fot. Natalia Nowak-Bratek)

Intensywny smak, mocny aromat, gęsta konsystencja. Zrobione od podstaw są tak pyszne, że nie potrzebują żadnych dodatków. Podwyższają rangę zwykłej szarlotki i drożdżówek do poziomu nieba w gębie.
1 z 6
fot. Natalia Nowak-Bratek
fot. Natalia Nowak-Bratek

Domowy budyń w wersji klasycznej i wege. Jak go zrobić i dobrze wykorzystać? [PRZEPISY]

Intensywny smak, mocny aromat, gęsta konsystencja. Zrobione od podstaw są tak pyszne, że nie potrzebują żadnych dodatków. Podwyższają rangę zwykłej szarlotki i drożdżówek do poziomu nieba w gębie.

Domowy budyń - podstawowe przepisy

Budyń waniliowy

(na 600 g, przygotowanie: 15 minut)

Składniki:

500 ml mleka
35 g domowego cukru waniliowego*
1/2 laski wanilii
10 g masła
60 g mąki ziemniaczanej
2 żółtka

Sposób przygotowania:

Połowę mleka z cukrem waniliowym, miąższem z laski wanilii i masłem doprowadzamy do wrzenia. Pozostałe mleko mieszamy z mąką ziemniaczaną i żółtkami. Dodajemy do wrzącego mleka, energicznie mieszając trzepaczką. Zmniejszamy ogień do minimum i gotujemy, mieszając, 1-2 minuty. Przelewamy do salaterki i przykrywamy folią do żywności, by nie zrobił się kożuch. Chłodzimy 3 godziny.

Rady:

* Domowy budyń możemy przechowywać w lodówce 3-5 dni.

* Jeśli chcemy ugotować budyń kawowy, razem z cukrem do mleka dodajemy 15 g kawy rozpuszczalnej. Budyń kokosowy zrobimy zaś, dorzucając 120 g wiórków kokosowych pod sam koniec gotowania.

* Domowy cukier waniliowy: laskę wanilii kroimy wzdłuż na pół, wydrążamy nasiona, połówki laski kroimy na kawałki. 400 g cukru wsypujemy do słoika, dodajemy miąższ i laski wanilii. Słoik zamykamy, potrząsamy kilka razy. Odstawiamy na 1-2 tygodnie.

Budyń czekoladowy

(na 600 g, przygotowanie: 15 minut)

Składniki:

50 g mąki ziemniaczanej
30 g gorzkiego kakao
żółtko
30 g domowego cukru waniliowego (przepis obok)
500 ml mleka
20 g masła

Sposób przygotowania:

Mąkę ziemniaczaną mieszamy z kakao. Żółtko ucieramy z cukrem waniliowym, wlewamy połowę mleka. Dodajemy mieszankę mączną, dokładnie łączymy, żeby nie było grudek. Pozostałe mleko i masło doprowadzamy do wrzenia. Powoli, cały czas mieszając, wlewamy rozrobioną masę i gotujemy na małym ogniu, aż budyń zgęstnieje i będzie gładki.

Budyń jaglany

(na 250 g, przygotowanie: 20 minut)

Składniki:

60 g kaszy jaglanej
120 ml mleka kokosowego
15 g cukru trzcinowego
sól

Sposób przygotowania:

Kaszę przelewamy na sicie wrzątkiem. Wrzucamy do rondla, zalewamy 375 ml wody, dodajemy szczyptę soli, gotujemy 10-15 minut, aż się całkowicie rozgotuje. Pod koniec gotowania dodajemy mleko kokosowe i cukier, dokładnie mieszamy. Miksujemy na gładką, jednolitą masę (jeśli budyń jest za gęsty, rozrzedzamy go mlekiem kokosowym).

2 z 6
fot. Natalia Nowak-Bratek
fot. Natalia Nowak-Bratek

Tarta razowa z budyniem czekoladowym i lnianą posypką

(dla 8 osób, przygotowanie: 40 minut)

Składniki:

Lniana posypka:
100 g migdałów
100 g orzechów brazylijskich (lub włoskich)
50 g siemienia lnianego
2 łyżeczki syropu klonowego
20 g masła

Ciasto razowe:
130 g mąki pszennej razowej
30 g masła
75 g kwaśnej śmietany 12-proc.
20 g cukru trzcinowego
1/2 łyżeczki proszku do pieczenia

Dodatkowo:
350 g budyniu czekoladowego

Sposób przygotowania:

Na posypkę migdały i orzechy siekamy, miksujemy razem z siemieniem lnianym. Dodajemy syrop klonowy i miękkie masło, ucieramy w palcach. Posypkę schładzamy.

Przygotowujemy ciasto. Mąkę razową siekamy z masłem. Zagniatamy ze śmietaną, cukrem trzcinowym i proszkiem do pieczenia (jeśli ciasto jest suche, dodajemy trochę śmietany).

Ciastem wylepiamy dno i brzegi natłuszczonej tortownicy o śr. 17 cm. Wstawiamy na 15 minut do lodówki, a potem na 10 minut do piekarnika rozgrzanego do 200 st. Tartę napełniamy budyniem i posypujemy lnianą posypką, krusząc ją w palcach. Pieczemy kolejne 10 minut. Studzimy, podajemy np. z kleksem gęstego jogurtu.

3 z 6
fot. Natalia Nowak-Bratek
fot. Natalia Nowak-Bratek

Szarlotka kakaowa z budyniem jaglanym i migdałami

(dla 12 osób, przygotowanie: 80 minut)

Składniki:

1 i 1/2 kg jabłek
20 g masła
100 g cukru
laska wanilii
150 g płatków migdałowych
500 g budyniu jaglanego

Ciasto:
200 g masła
340 g mąki
125 g cukru
3 duże jajka
30 g gorzkiego kakao
12 g proszku do pieczenia

Sposób przygotowania:

Jabłka obieramy, ścieramy na tarce o małych oczkach. Masło topimy w rondlu, wkładamy jabłka, smażymy, mieszając, 2-3 minuty. Dodajemy cukier i miąższ wydrążony z laski wanilii. Dusimy, aż jabłka zaczną się rozpadać. Studzimy. Płatki migdałowe prażymy na suchej patelni, mieszamy z jabłkami.

Składniki na ciasto zagniatamy. Dzielimy na porcje: 1/3 i 2/3. Mniejszy kawałek ciasta owijamy folią i wkładamy do zamrażarki. Blachę (np. wymiary 22 na 27 cm) wykładamy papierem do pieczenia, wylepiamy większym kawałkiem ciasta. Dno nakłuwamy widelcem. Wkładamy na 20 minut do piekarnika rozgrzanego do 180 st.  Na ciasto wykładamy masę jabłkową, a na nią budyń jaglany. Wyrównujemy. Wierzch posypujemy zmrożonym ciastem (możemy je zetrzeć na tarce o dużych oczkach lub pokruszyć w palcach). Pieczemy jeszcze 30 minut. Szarlotkę dokładnie studzimy.

4 z 6
fot. Natalia Nowak-Bratek
fot. Natalia Nowak-Bratek

Drożdżówki z budyniem jaglanym i daktylami

(dla 12 osób, przygotowanie: 50 minut)

Składniki:

100 g suszonych daktyli
250-300 g budyniu jaglanego
20 g drożdży
340 g mąki
80 g cukru
160 ml mleka
50 g masła
2 duże jajka
szczypta soli
jajko do posmarowania

Sposób przygotowania:

Daktyle płuczemy, zalewamy letnią wodą tak, żeby je przykryła i odstawiamy na 20 minut. Osączamy, kroimy w drobną kostkę. Mieszamy z budyniem jaglanym. Drożdże kruszymy do miski, dodajemy po łyżce mąki i cukru i wlewamy tyle mleka, mieszając, by rozczyn miał gęstość śmietany. Odstawiamy do wyrośnięcia w ciepłe miejsce. Masło topimy, studzimy. Resztę mąki, cukru, mleka, sól, jajka i wyrośnięty rozczyn miksujemy. Pod koniec miksowania wlewamy masło. Ciasto przekładamy na blat i zagniatamy kilka minut. Przykrywamy ściereczką i zostawiamy na 30 minut. Wyrośnięte ciasto wałkujemy na grubość 2 cm i wycinamy krążki średnicy 7-8 cm. W każdym robimy dość szerokie wgłębienie (np. kieliszkiem). Drożdżówki układamy na wyłożonej papierem do pieczenia blaszce i odstawiamy do wyrośnięcia na 30 minut. Ciastka smarujemy jajkiem, środki napełniamy łyżeczką budyniu z figami. Wstawiamy na 15 minut do piekarnika rozgrzanego do 180 st. (drożdżówki powinny się zezłocić). Studzimy, środki dopełniamy pozostałym budyniem.

5 z 6
fot. Natalia Nowak-Bratek
fot. Natalia Nowak-Bratek

Babeczki bez pieczenia z budyniem czekoladowym i waniliowym

(dla 6 osób, przygotowanie: 20 minut, oczekiwanie: 60 minut)

Składniki:

70 g migdałów
70 g nerkowców
2 łyżki oleju kokosowego
łyżka syropu klonowego
1/2 łyżeczki ekstraktu waniliowego
szczypta soli
po 100 g budyniu czekoladowego i waniliowego

Do dekoracji:
gorzkie kakao
lub sos pomarańczowy*

Sposób przygotowania:

Migdały i nerkowce siekamy, miksujemy na proszek. Mieszamy, dodajemy olej kokosowy, syrop klonowy, ekstrakt waniliowy i sól, wyrabiamy - ciasto powinno być dość sypkie, ale kleiste. Wylepiamy nim foremki do babeczek, każdą owijamy folią do żywności i wkładamy na godzinę do lodówki. Orzechowe babeczki delikatnie wyjmujemy z foremek, napełniamy budyniami (najlepiej obydwoma smakami). Posypujemy przesianym kakao lub polewamy sosem pomarańczowym.

* Sos: sok wyciśnięty z 3 pomarańczy gotujemy na małym ogniu z łyżeczką cukru trzcinowego, aż zgęstnieje (ok. 10 minut).

6 z 6
fot. Natalia Nowak-Bratek
fot. Natalia Nowak-Bratek

Włoskie ciasto della nonna z budyniem waniliowym i orzeszkami piniowymi

(dla 10 osób, przygotowanie: 60 minut)

Składniki:

300 g mąki
łyżeczka proszku do pieczenia
szczypta soli
50 g cukru pudru
20 g domowego cukru waniliowego (instrukcja przygotowania przy przepisie na budyń waniliowy)
150 g masła
jajko
żółtko
500 g budyniu waniliowo-cytrynowego*
50 g orzeszków piniowych

Sposób przygotowania:

Mąkę przesiewamy, dodajemy proszek do pieczenia, szczyptę soli, cukier puder i waniliowy. Mieszamy. Dodajemy miękkie masło, jajko i żółtko, zagniatamy lekko klejące ciasto. Tortownicę o średnicy 24 cm wykładamy papierem do pieczenia. Wkładamy 2/3 ciasta, wylepiamy dno i brzegi, dno nakłuwamy widelcem. Pozostałe ciasto wałkujemy na papierze pergaminowym na okrąg wielkości tortownicy. Obydwa ciasta wstawiamy na godzinę do lodówki. Tortownicę ze spodem ciasta napełniamy zimnym budyniem, wyrównujemy. Przykrywamy drugim krążkiem ciasta, wystające brzegi zawijamy do środka. Wierzch nakłuwamy, posypujemy orzeszkami i lekko wtykamy je w ciasto. Wstawiamy do piekarnika rozgrzanego do 170 st. na ok. 45 minut. Studzimy, ew. posypujemy cukrem pudrem.

*Przygotowując bazowy budyń waniliowy, do podgrzewanego mleka dodajemy skórkę odkrojoną z cytryny (najlepiej ekologicznej). Przed wmieszaniem reszty składników skórkę usuwamy.