Kuchnia szwedzka - chroń się przed zimą
Łosoś po szwedzku (Fot. Pawe Myszka i Magdalena Gu)
Julskinka
Składniki
- 1 surowa szynka wieprzowa (1,5 kg)
- sól
Do marynowania:
Skorupka:
Sposób przygotowania
Obierz i umyj warzywa, zetrzyj je na tarce. Wymieszaj z taką ilością oliwy, aby powstała gęsta masa. Posmaruj szynkę z każdej strony, włóż do dużego naczynia, przykryj i marynuj w lodówce 48 godzin. Usuń warzywa, a szynkę natrzyj solą. Włóż do brytfanny, wstaw do piekarnika nagrzanego do 140°C. Jeśli masz termometr do mięsa, wbij go w najgrubsze miejsce szynki i piecz, aż wskaże 65°C. Jeśli nie masz termometru, przyjmij, że czas pieczenia wynosi 1,5 godziny. Przygotuj skorupkę: wymieszaj wszystkie składniki z taką ilością tartej bułki, aby powstała masa o konsystencji miękkiego masła. Rozsmaruj na mięsie 15 minut przed końcem pieczenia, ew. narysuj nożem kratkę i udekoruj goździkami. Zwiększ temperaturę do 190°C, zapiecz. Odstaw na 10 minut, pokrój w plastry.
Kuchnia szwedzka
Składniki
- 1 słoik buraczków konserwowych
- 1 ogórek konserwowy
- 1 jabłko
- tarty chrzan do smaku
- kubek (20 dag) kwaśnej śmietany
- sól, pieprz, cukier
Sposób przygotowania
Buraczki dokładnie osącz na sitku. Obierz jabłko, usuń gniazdo nasienne. Pokrój w kostkę jabłko, buraczki i ogórek. Polej śmietaną połączoną z chrzanem, wymieszaj i przypraw do smaku solą, pieprzem i cukrem.
Szewdzkie matiesy
To właśnie od śledzia rozpoczyna się spotkanie przy tradycyjnie zastawionym SZWEDZKIM STOLE
Składniki
- 8 filetów śledziowych
- 2 jabłka
- po 1/2 szklanki słodkiej i kwaśnej śmietany
- 1/2 cebuli
- 10 dag borówek ze słoiczka
- 1/2 pęczka koperku
- 2 kiszone ogórki
- 1 cytryna
Oraz:
- po 140 ml wody mineralnej i mleka
- sól, cukier
- pieprz kajeński
- 2 cebule
Sposób przygotowania
Filety zalej wodą i mlekiem, odstaw na 3 godziny. Wykrój z jabłek po 4 ładne plasterki, skrop je sokiem z cytryny i ułóż po 2 na talerzyku. Śledzie osącz, zwiń w ruloniki, ułóż na plasterkach jabłek. Śmietanę słodką ubij na sztywno, dodaj startą cebulę, resztę soku z cytryny i kwaśną śmietanę. Wymieszaj, przypraw do smaku solą, cukrem i pieprzem kajeńskim. Przygotowanym sosem polej śledzie, na wierzchu ułóż porcje borówek. Udekoruj krążkami cebuli, plasterkami ogórków i koperkiem. Podawaj z białym chlebem i aquavitem.
Szwedzkie ziemniaki
W NOC ŚWIĘTOJAŃSKĄ nie śpi żadem szanujący się Szwed. Wszyscy tłumnie wylegają przed domy, urządzają pikniki i jedzą zawsze to samo: truskawki ze śmietaną oraz śledzie z PIECZONYMI ZIEMNIAKAMI
Składniki
- 12 ziemniaków (równej wielkości)
- 5 dag masła
- 1 łyżeczka gruboziarnistej soli
- 2 łyżki tartej bułki
- 3-4 łyżki świeżo startego parmezanu lub innego twardego sera
Sposób przygotowania
Rozgrzej piekarnik do 240°C. Ziemniaki obierz, ponacinaj nożem w kilkumilimetrowych odstępach. Najłatwiej ułożyć ziemniak na łyżce i nacinać, aż nóż dotknie krawędzi łyżki. Można też położyć ziemniak obok deseczki i kroić nożem tylko do wysokości deseczki. Stop masło, posmaruj nim ziemniaki. Zostaw trochę masła. Teraz ułóż ziemniaki jeden obok drugiego w płaskiej żaroodpornej formie. Posyp solą, piecz 30 minut. Teraz posyp tartą bułką, skrop resztą masła, piecz jeszcze 10 minut. Na koniec posyp parmezanem, ziemniaki pozostaw w piekarniku jeszcze przez 5 minut.
Zupa rybna z awokado
Składniki
- 50 dag mieszanych filetów rybnych (sandacz, dorsz, łosoś)
- 1/2 łyżeczki soli
- 1 bulwa kopru włoskiego
- 5-6 cebul sałatkowych lub 5-6 porów
- 1 łyżka oleju
- 200 ml białego wytrawnego wina
- 700 ml wody
- 2 kostki bulionu rybnego
- 100 ml śmietany kremówki
Składniki na salsę:
Sposób przygotowania
Ryby umyj, delikatnie osusz, pokrój na kawałki i posól. Cebule i koper włoski również pokrój na kawałki. Przygotuj salsę: grejpfrut obierz i powycinaj fileciki spomiędzy oddzielających je błonek. Awokado przekrój na połowę, usuń pestkę, z połówek owocu wyjmij miąższ, posiekaj i wymieszaj z drobno pokrojonymi cząstkami grejpfruta. Przypraw do smaku roztartym czosnkiem, pastą sambal oelek i natką. Wymieszaj. W dużym garnku rozgrzej olej, wrzuć koper i cebulę, podsmaż, mieszając, na mocnym ogniu. Dodaj wino, wodę i kostki bulionowe oraz śmietanę. Zupę zagotuj, włóż ryby, ponownie doprowadź do wrzenia. Zmniejsz ogień, podgrzewaj 4-5 minut. Zupę wlej do miseczek, pośrodku każdej porcji połóż trochę salsy.
Łosoś czerwony
Składniki
- 1/2 kg surowego fileta z łososia w jednym kawałku (ze skórą)
- 1,5 łyżki soli morskiej
- 1 łyżka białego cukru
- 1 łyżka brązowego cukru
- 1 łyżka musztardy
- szczypta gałki muszkatołowej
- 1 ugotowany burak
- 20 dag śmietany (22-proc.)
- po 1 łyżce posiekanej mięty i szczypiorku
Sposób przygotowania
Łososia ułóż na folii aluminiowej skórą do dołu. Wymieszaj sól, cukry, musztardę i gałkę muszkatołową, natrzyj rybę. Na wierzchu ułóż plasterki buraka, ciasno zawiń w folię, na to połóż deseczkę i obciąż. Wstaw do lodówki na 2-3 dni. Zawinięta i obciążona ryba powinna leżeć na półmisku, ponieważ podczas marynowania może puścić sok. Przed podaniem łososia rozwiń, zdejmij buraki i delikatnie zeskrob resztki przypraw. Łososia pokrój na cienkie plasterki i podawaj ze śmietanką wymieszaną z miętą i szczypiorkiem.
Łosoś po szwedzku
Składniki
- 2 płaty łososia (40 dag)
- 1 jogurt naturalny (40 dag)
- 1 pęczek koperku
- sól ziołowa
- pieprz cytrynowy
- świeżo zmielony pieprz kolorowy
Sposób przygotowania
Z łososia zdejmij skórę i usuń duże ości. Opłucz, osusz, posyp solą oraz pieprzem cytrynowym i zawiń w folię. Folię nakłuj od góry w kilku miejscach widelcem. Rybę piecz około 20 minut w piekarniku nagrzanym do temperatury 180°C. Koperek drobno posiekaj, dokładnie wymieszaj z jogurtem, solą oraz kolorowym pieprzem i podaj osobno w sosjerce. Pieczoną rybę rozwiń z folii, podawaj z odrobiną masła i świeżą bagietką.
Śledzie po skandynawsku
Składniki
- 75 dag świeżych niesolonych, oczyszczonych śledzi
- 3/4 szklanki śmietany 22-proc.
- 2 łyżki keczupu
- 3 łyżki startego chrzanu
- 1,5 łyżki masła
- 1 łyżka soku z cytryny
- sól
Sposób przygotowania
Śledzie umyj, wykrój filety, skrop od środka sokiem z cytryny i posól. Końce filetów załóż do środka. Śledzie ułóż w naczyniu żaroodpornym wysmarowanym łyżką masła. Polej śmietaną wymieszaną z keczupem i chrzanem, skrop pozostałym roztopionym masłem. Zapiekaj 20 minut w piekarniku nagrzanym do temperatury 220°C. Podawaj z ziemniakami z wody i zieloną sałatą.
Kottbullar
Składniki
- 50 dag mieszanego mięsa mielonego
- 1 bułka
- 1 jajko
- 1/2 szklanki kwaśnej śmietany
- 200 ml mleka
- 1 cebula
- 1 łyżka posiekanej natki
- 1 łyżeczka kolendry
- sól, pieprz
- olej
Sos:
- 1 cebula
- 1 łyżka masła
- 200 ml białego wytrawnego wina
- 600 ml bulionu wołowego
- 2 łyżeczki musztardy
- 3 łyżki obranych i zmiksowanych pomidorów
- 2 łyżki ciemnej zasmażki błyskawicznej
- borówki lub żurawiny ze słoiczka
Sposób przygotowania
Posiekaj cebulę, bułkę namocz w mleku. Mięso zagnieć z przyprawami i cebulą. Połowę masy przełóż do malaksera, dodaj bułkę (nie odciśniętą), śmietanę i jajko. Zmiksuj na gładki krem, dodaj do odłożonej masy mięsnej. Wymieszaj, ulep małe kuleczki. Zagotuj wodę, włóż klopsiki, gotuj na małym ogniu 30 minut. Wyjmij łyżką cedzakową, przełóż do miski, pozostaw na 15 minut. Następnie włóż na gorący olej i usmaż na złoty kolor (gotowanie i smażenie sprawiają, że klopsiki stają się jędrne, takie jak w IKEI. Kto lubi, może je jednak tylko ugotować lub tylko usmażyć). Zrób sos: cebulę pokrój w półplasterki, zeszklij na maśle. Wlej wino, zagotuj, dodaj bulion. Gotuj 10 minut bez pokrywki, aby sos nieco odparował. Dodaj zasmażkę błyskawiczną, ponownie zagotuj, ciągle mieszając. Dodaj musztardę i pomidory, przypraw. Klopsiki podawaj z sosem i żurawinami.
Zapiekanka z łososiem
Szwedzi chętnie jadają kolację na ciepło. Wówczas na stole pojawia się ulubiona zapiekanka. Często jest to właśnie LACHSPUDDING, czasami Pokusa Janssona lub ziemniaki z wołowiną i ciemnym piwem po marynarsku
Składniki
- 80 dag ziemniaków
- sól, pieprz
- 40 dag fileta z łososia (bez skóry)
- 4 jajka
- 300 ml mleka
- 1/2-1 pęczek koperku
- 10 dag masła
Sposób przygotowania
Ziemniaki wyszoruj i ugotuj w mundurkach w osolonej wodzie (20 minut). W tym czasie usuń ości i szarą warstwę tłuszczu z łososia. Filet przekrój wzdłuż na połowę, a następnie pokrój na ukośne plasterki o grubości 1/2 cm. Ziemniaki obierz i pokrój na plasterki. Posmaruj masłem prostokątną formę do zapiekanek o pojemności 2,5 litra. Warstwami układaj w niej ziemniaki i łososia. Każdą warstwę ziemniaków lekko posól. Jajka wymieszaj z mlekiem, przypraw do smaku solą i pieprzem. Polej przygotowane składniki, formę wstaw do nagrzanego piekarnika. Piecz 35 minut na 2 poziomie od dołu w temp. 200°C. Wyłącz piekarnik, pozostaw w nim zapiekankę jeszcze przez jakieś 10 minut. Rozgrzej masło, wsyp posiekany koperek, wymieszaj. Podawaj do zapiekanki. Dobrym dodatkiem jest zielona sałata.