Kuchnia szwedzka - chroń się przed zimą

Magazyn Kuchnia
Łosoś po szwedzku

Łosoś po szwedzku (Fot. Pawe Myszka i Magdalena Gu)

Kuchnia szwedzka kojarzy się przede wszystkim ze szwedzkim stołem. Tradycja Smörgasbord pochodzi jeszcze z XVIII w. Podobno gospodarz, zapraszając gości na przyjęcie, nigdy nie mógł być pewien, kiedy przybędą - odległości dzielące włości sąsiadów były czasami ogromne. Dlatego stawiano ogromny stół-bufet z baryłeczką aquavitu pośrodku i drobnymi przekąskami dookoła
1 z 10
Fot. Arkadiusz Ścichocki / Agencja Wyborcza.pl
Fot. Arkadiusz Ścichocki / Agencja Wyborcza.pl

Julskinka

Składniki

 

Do marynowania:

 

Skorupka:

  • jajka
  • 2 łyżki miodu
  • 2 łyżki musztardy
  • tarta bułka

 

Sposób przygotowania

Obierz i umyj warzywa, zetrzyj je na tarce. Wymieszaj z taką ilością oliwy, aby powstała gęsta masa. Posmaruj szynkę z każdej strony, włóż do dużego naczynia, przykryj i marynuj w lodówce 48 godzin. Usuń warzywa, a szynkę natrzyj solą. Włóż do brytfanny, wstaw do piekarnika nagrzanego do 140°C. Jeśli masz termometr do mięsa, wbij go w najgrubsze miejsce szynki i piecz, aż wskaże 65°C. Jeśli nie masz termometru, przyjmij, że czas pieczenia wynosi 1,5 godziny. Przygotuj skorupkę: wymieszaj wszystkie składniki z taką ilością tartej bułki, aby powstała masa o konsystencji miękkiego masła. Rozsmaruj na mięsie 15 minut przed końcem pieczenia, ew. narysuj nożem kratkę i udekoruj goździkami. Zwiększ temperaturę do 190°C, zapiecz. Odstaw na 10 minut, pokrój w plastry.

2 z 10
Fot. Arkadiusz Ścichocki / Agencja Wyborcza.pl
Fot. Arkadiusz Ścichocki / Agencja Wyborcza.pl

Kuchnia szwedzka

Składniki

 

Sposób przygotowania

Buraczki dokładnie osącz na sitku. Obierz jabłko, usuń gniazdo nasienne. Pokrój w kostkę jabłko, buraczki i ogórek. Polej śmietaną połączoną z chrzanem, wymieszaj i przypraw do smaku solą, pieprzem i cukrem.

3 z 10
Fot. Arkadiusz Ścichocki / Agencja Wyborcza.pl
Fot. Arkadiusz Ścichocki / Agencja Wyborcza.pl

Szewdzkie matiesy

To właśnie od śledzia rozpoczyna się spotkanie przy tradycyjnie zastawionym SZWEDZKIM STOLE

Składniki

 

Oraz:

  • po 140 ml wody mineralnej i mleka
  • sól, cukier
  • pieprz kajeński
  • cebule

 

Sposób przygotowania

Filety zalej wodą i mlekiem, odstaw na 3 godziny. Wykrój z jabłek po 4 ładne plasterki, skrop je sokiem z cytryny i ułóż po 2 na talerzyku. Śledzie osącz, zwiń w ruloniki, ułóż na plasterkach jabłek. Śmietanę słodką ubij na sztywno, dodaj startą cebulę, resztę soku z cytryny i kwaśną śmietanę. Wymieszaj, przypraw do smaku solą, cukrem i pieprzem kajeńskim. Przygotowanym sosem polej śledzie, na wierzchu ułóż porcje borówek. Udekoruj krążkami cebuli, plasterkami ogórków i koperkiem. Podawaj z białym chlebem i aquavitem.

4 z 10
Fot. Arkadiusz Ścichocki / Agencja Wyborcza.pl
Fot. Arkadiusz Ścichocki / Agencja Wyborcza.pl

Szwedzkie ziemniaki

W NOC ŚWIĘTOJAŃSKĄ nie śpi żadem szanujący się Szwed. Wszyscy tłumnie wylegają przed domy, urządzają pikniki i jedzą zawsze to samo: truskawki ze śmietaną oraz śledzie z PIECZONYMI ZIEMNIAKAMI

 

Składniki

 

Sposób przygotowania

Rozgrzej piekarnik do 240°C. Ziemniaki obierz, ponacinaj nożem w kilkumilimetrowych odstępach. Najłatwiej ułożyć ziemniak na łyżce i nacinać, aż nóż dotknie krawędzi łyżki. Można też położyć ziemniak obok deseczki i kroić nożem tylko do wysokości deseczki. Stop masło, posmaruj nim ziemniaki. Zostaw trochę masła. Teraz ułóż ziemniaki jeden obok drugiego w płaskiej żaroodpornej formie. Posyp solą, piecz 30 minut. Teraz posyp tartą bułką, skrop resztą masła, piecz jeszcze 10 minut. Na koniec posyp parmezanem, ziemniaki pozostaw w piekarniku jeszcze przez 5 minut.

5 z 10
Fot. Arkadiusz Ścichocki / Agencja Wyborcza.pl
Fot. Arkadiusz Ścichocki / Agencja Wyborcza.pl

Zupa rybna z awokado

Składniki

  • 50 dag mieszanych filetów rybnych (sandacz, dorsz, łosoś)
  • 1/2 łyżeczki soli
  • 1 bulwa kopru włoskiego
  • 5-6 cebul sałatkowych lub 5-6 porów
  • 1 łyżka oleju
  • 200 ml białego wytrawnego wina
  • 700 ml wody
  • 2 kostki bulionu rybnego
  • 100 ml śmietany kremówki

 

Składniki na salsę:

 

Sposób przygotowania

Ryby umyj, delikatnie osusz, pokrój na kawałki i posól. Cebule i koper włoski również pokrój na kawałki. Przygotuj salsę: grejpfrut obierz i powycinaj fileciki spomiędzy oddzielających je błonek. Awokado przekrój na połowę, usuń pestkę, z połówek owocu wyjmij miąższ, posiekaj i wymieszaj z drobno pokrojonymi cząstkami grejpfruta. Przypraw do smaku roztartym czosnkiem, pastą sambal oelek i natką. Wymieszaj. W dużym garnku rozgrzej olej, wrzuć koper i cebulę, podsmaż, mieszając, na mocnym ogniu. Dodaj wino, wodę i kostki bulionowe oraz śmietanę. Zupę zagotuj, włóż ryby, ponownie doprowadź do wrzenia. Zmniejsz ogień, podgrzewaj 4-5 minut. Zupę wlej do miseczek, pośrodku każdej porcji połóż trochę salsy.

6 z 10
Fot. Arkadiusz Ścichocki / Agencja Wyborcza.pl
Fot. Arkadiusz Ścichocki / Agencja Wyborcza.pl

Łosoś czerwony

Składniki

 

Sposób przygotowania

Łososia ułóż na folii aluminiowej skórą do dołu. Wymieszaj sól, cukry, musztardę i gałkę muszkatołową, natrzyj rybę. Na wierzchu ułóż plasterki buraka, ciasno zawiń w folię, na to połóż deseczkę i obciąż. Wstaw do lodówki na 2-3 dni. Zawinięta i obciążona ryba powinna leżeć na półmisku, ponieważ podczas marynowania może puścić sok. Przed podaniem łososia rozwiń, zdejmij buraki i delikatnie zeskrob resztki przypraw. Łososia pokrój na cienkie plasterki i podawaj ze śmietanką wymieszaną z miętą i szczypiorkiem.

7 z 10
Fot. Pawe Myszka i Magdalena Gu
Fot. Pawe Myszka i Magdalena Gu

Łosoś po szwedzku

Składniki

 

Sposób przygotowania

Z łososia zdejmij skórę i usuń duże ości. Opłucz, osusz, posyp solą oraz pieprzem cytrynowym i zawiń w folię. Folię nakłuj od góry w kilku miejscach widelcem. Rybę piecz około 20 minut w piekarniku nagrzanym do temperatury 180°C. Koperek drobno posiekaj, dokładnie wymieszaj z jogurtem, solą oraz kolorowym pieprzem i podaj osobno w sosjerce. Pieczoną rybę rozwiń z folii, podawaj z odrobiną masła i świeżą bagietką.

8 z 10
Fot. Arkadiusz Ścichocki / Agencja Wyborcza.pl
Fot. Arkadiusz Ścichocki / Agencja Wyborcza.pl

Śledzie po skandynawsku

Składniki

 

Sposób przygotowania

Śledzie umyj, wykrój filety, skrop od środka sokiem z cytryny i posól. Końce filetów załóż do środka. Śledzie ułóż w naczyniu żaroodpornym wysmarowanym łyżką masła. Polej śmietaną wymieszaną z keczupem i chrzanem, skrop pozostałym roztopionym masłem. Zapiekaj 20 minut w piekarniku nagrzanym do temperatury 220°C. Podawaj z ziemniakami z wody i zieloną sałatą.

9 z 10
Fot. Arkadiusz Ścichocki / Agencja Wyborcza.pl
Fot. Arkadiusz Ścichocki / Agencja Wyborcza.pl

Kottbullar

Składniki

  • 50 dag mieszanego mięsa mielonego
  • 1 bułka
  • jajko
  • 1/2 szklanki kwaśnej śmietany
  • 200 ml mleka
  • cebula
  • 1 łyżka posiekanej natki
  • 1 łyżeczka kolendry
  • sól, pieprz
  • olej

 

Sos:

  • cebula
  • 1 łyżka masła
  • 200 ml białego wytrawnego wina
  • 600 ml bulionu wołowego
  • 2 łyżeczki musztardy
  • 3 łyżki obranych i zmiksowanych pomidorów
  • 2 łyżki ciemnej zasmażki błyskawicznej
  • borówki lub żurawiny ze słoiczka

 

Sposób przygotowania

Posiekaj cebulę, bułkę namocz w mleku. Mięso zagnieć z przyprawami i cebulą. Połowę masy przełóż do malaksera, dodaj bułkę (nie odciśniętą), śmietanę i jajko. Zmiksuj na gładki krem, dodaj do odłożonej masy mięsnej. Wymieszaj, ulep małe kuleczki. Zagotuj wodę, włóż klopsiki, gotuj na małym ogniu 30 minut. Wyjmij łyżką cedzakową, przełóż do miski, pozostaw na 15 minut. Następnie włóż na gorący olej i usmaż na złoty kolor (gotowanie i smażenie sprawiają, że klopsiki stają się jędrne, takie jak w IKEI. Kto lubi, może je jednak tylko ugotować lub tylko usmażyć). Zrób sos: cebulę pokrój w półplasterki, zeszklij na maśle. Wlej wino, zagotuj, dodaj bulion. Gotuj 10 minut bez pokrywki, aby sos nieco odparował. Dodaj zasmażkę błyskawiczną, ponownie zagotuj, ciągle mieszając. Dodaj musztardę i pomidory, przypraw. Klopsiki podawaj z sosem i żurawinami.

10 z 10
Fot. Arkadiusz Ścichocki / Agencja Wyborcza.pl
Fot. Arkadiusz Ścichocki / Agencja Wyborcza.pl

Zapiekanka z łososiem

Szwedzi chętnie jadają kolację na ciepło. Wówczas na stole pojawia się ulubiona zapiekanka. Często jest to właśnie LACHSPUDDING, czasami Pokusa Janssona lub ziemniaki z wołowiną i ciemnym piwem po marynarsku

 

Składniki

 

Sposób przygotowania

Ziemniaki wyszoruj i ugotuj w mundurkach w osolonej wodzie (20 minut). W tym czasie usuń ości i szarą warstwę tłuszczu z łososia. Filet przekrój wzdłuż na połowę, a następnie pokrój na ukośne plasterki o grubości 1/2 cm. Ziemniaki obierz i pokrój na plasterki. Posmaruj masłem prostokątną formę do zapiekanek o pojemności 2,5 litra. Warstwami układaj w niej ziemniaki i łososia. Każdą warstwę ziemniaków lekko posól. Jajka wymieszaj z mlekiem, przypraw do smaku solą i pieprzem. Polej przygotowane składniki, formę wstaw do nagrzanego piekarnika. Piecz 35 minut na 2 poziomie od dołu w temp. 200°C. Wyłącz piekarnik, pozostaw w nim zapiekankę jeszcze przez jakieś 10 minut. Rozgrzej masło, wsyp posiekany koperek, wymieszaj. Podawaj do zapiekanki. Dobrym dodatkiem jest zielona sałata.

Więcej na ten temat: kuchnia szwedzka, śledź łosoś