Kultowe przepisy z PRL

Magazyn Kuchnia
Samoobsługowy bar kawowy.

Samoobsługowy bar kawowy. (Fot. NAC / Rutowska Grażyna)

Mimo ograniczonego dostępu do produktów gospodynie domowe potrafiły przygotować z najprostszych produktów takie cuda... Potrawy te można było także kosztować w popularnych PRL-owskich lokalach szybkiej obsługi
1 z 11
Fot. NAC, Bogdan Biały
Fot. NAC, Bogdan Biały

Wuzetka

Ciasto:

  • 1 i 1/2 szklanki mąki pszennej
  • 6 jajek
  • 1 szklanka cukru
  • 1 czubata łyżeczka proszku do pieczenia
  • 4 łyżki kakao
  • tłuszcz do wysmarowania blach i tarta bułka do wysypania

Syrop:

  • 1/2 szklanki cukru
  • po łyżce soku z cytryny i spirytusu
  • zapach rumowy

Krem:

  • 1 l śmietany kremówki 30 proc
  • 3/4 szklanki cukru pudru
  • 1 cukier waniliowy

Polewa:

  • 100 g masła
  • 1/2 szklanki cukru pudru
  • 1 cukier waniliowy
  • 3 łyżki kakao
  • 3 łyżki wody
  • 1/2 szklanki marmolady wieloowocowej

Sposób przygotowania

Żółtka ubij z cukrem na puszystą masę. Nie przerywając ubijania, wsypuj powoli mąkę wymieszaną z proszkiem do pieczenia i kakao. Białka ubij na sztywną pianę i na koniec dodaj delikatnie do ciasta.

Dwie jednakowej wielkości prostokątne blachy wysmaruj tłuszczem i wysyp tartą bułką. Ciasto podziel na dwie równe części i wyłóż do blach. Piecz w piekarniku w temp. 190 st.  ok. 20 minut (możesz ciasto upiec w jednej blasze - wtedy wydłuż czas pieczenia o ok. 10 minut - i po ostygnięciu przekrój poziomo na pół).

Przygotuj syrop: cukier zalej szklanką wrzątku, dodaj sok z cytryny, zapach rumowy i spirytus. Przestudź go.

Ubij na sztywno schłodzoną śmietanę z cukrem pudrem i cukrem waniliowym. Gotową włóż na pół godziny do lodówki.

Jeden blat ciasta nasącz syropem i rozsmaruj na nim cienką warstwę marmolady, a następnie nałóż bitą śmietanę. Przykryj drugim blatem, lekko dociśnij.

Włóż do rondelka wszystkie składniki polewy i gdy masło się rozpuści, na małym ogniu, mieszając, gotuj 5 minut. Gorącą polewę rozprowadź na cieście i pozostaw do ostygnięcia.

2 z 11
Fot. Arkadiusz Ścichocki / Agencja Wyborcza.pl
Fot. Arkadiusz Ścichocki / Agencja Wyborcza.pl

Zimne nóżki

Składniki

  • 1 golonka
  • 2 nogi wieprzowe
  • 1 główka czosnku
  • liść laurowy
  • ziele angielskie
  • pieprz ziarnisty i mielony
  • majeranek
  • włoszczyzna (marchewka, pietruszka, seler, por, cebula)
  • 1 łyżka żelatyny

Sposób przygotowania

Umyj golonkę i nóżki wieprzowe. Włóż do garnka, zalej taką ilością wody, aby były ledwie przykryte. Dodaj obraną włoszczyznę, liść laurowy, pieprz i ziele angielskie oraz pół główki czosnku. Przypraw solą i pieprzem (wywar powinien być słony), gotuj 2 godziny na wolnym ogniu. Gdy golonka będzie miękka, a nóżki rozgotowane, wyjmij z wody mięso i oddziel od skóry, kości i tłuszczu. Wywar przecedź przez gazę. Marchew z wywaru pokrój w kostkę, a mięso posiekaj nożem. Ponownie włóż do wywaru, przypraw majerankiem i roztartym czosnkiem (ew. jeszcze solą i pieprzem). Wszystko razem zagotuj, dodając łyżkę żelatyny (namoczonej wcześniej w zimnej wodzie). Po ostudzeniu wylej do foremek, małych miseczek lub filiżanek. Podawaj z chrzanem, octem, grzybami marynowanymi, cytryną.

3 z 11
Fot. Łukasz Zandecki / Agencja Wyborcza.pl
Fot. Łukasz Zandecki / Agencja Wyborcza.pl

Ryba w galarecie

dla 4 osób

Składniki

  • 1 wypatroszony i sprawiony karp
  • 1 pęczek włoszczyzny
  • 1-2 łyżeczki  cukru
  • sól
  • pieprz
  • 3 posiekane cebule
  • 1 białko
  • sok z 1 cytryny
  • 2 garście  rodzynek
  • 2 łyżki  żelatyny
  • orzechy i rodzynki do dekoracji

Sposób przygotowania

Wypatroszonego i sprawionego karpia wraz z głową i ogonem pokrój w dzwonka, umieść w brytfance i zalej małą ilością wody. Dołóż obrane jarzyny (w całości, aby łatwiej było wyjąć je z wywaru). Przypraw cukrem, pieprzem i solą, podgrzewaj na małym ogniu, aż ryba się rozgotuje (2-3 godziny), uzupełniając wyparowaną wodę. Cebule zeszklij na maśle. Z wywaru z ryby wyjmij jarzyny, odcedź na sitku ugotowaną rybę, a potem dokładnie oddziel ją od ości. Wywar odszumuj, zagotowując go wraz z rozbitym białkiem (białko musi być świeże!). Do sklarowanego wywaru włóż mięso z obranej ryby i całą cebulę. Dodaj rodzynki, jeszcze raz zagotuj, dodaj sok z cytryny, ponownie dosłodź. Ewentualnie dodaj 2 łyżki żelatyny - galareta łatwiej się zetnie. Wymieszaj, przelej do salaterek. Poczekaj, aż stężeje, udekoruj orzechami i rodzynkami.

4 z 11
Fot. Jarosław Madejski
Fot. Jarosław Madejski

Śledź w śmietanie

Składniki

  • 8 sprawionych (po 4 do każdego sosu) matjasów

Marynata

  • 1/2 szklanki białego octu winnego
  • 2 łyżki cukru
  • sól i biały pieprz do smaku

Dressing 1

  • 1 posiekana czerwona cebula
  • 1 szklanka kwaśnej śmietany
  • sól, pieprz
  • sól

Dressing 2

  • 3 łyżki musztardy
  • 1 szklanka kwaśnej śmietany
  • 1/2 łyżeczki curry
  • biały pieprz

Sposób przygotowania

Śledzie kroimy na dwucentymetrowe kawałki. Robimy marynatę. Wszystkie jej składniki mieszamy i podgrzewamy na wolnym ogniu, aż do wrzenia, następnie zdejmujemy z ognia i studzimy. Marynatą zalewamy pokrojone matiasy i odstawiamy pod przykryciem na 24 godziny. Przygotowujemy dressingi, mieszając wszystkie składniki. Zamarynowane śledzie odsączamy z zalewy i mieszamy po połowie z dressingami, następnie odstawiamy na kolejne 24 godziny w chłodnej miejsce.

5 z 11
Fot. Andrzej Krasowski / Agencja
Fot. Andrzej Krasowski / Agencja

Sałatka jarzynowa z majonezem

Składniki

  • 3 ugotowane marchewki
  • 2 ugotowane pietruszki
  • 1 mały ugotowany seler
  • 3-4 kiszone lub konserwowe ogórki
  • 1 cebula
  • 2 ugotowane na twardo jajka
  • 1 jabłko
  • 1 puszka konserwowego groszku
  • lub 1 puszka kukurydzy
  • ew. 1-2 ugotowane w mundurkach ziemniaki

Sos:

  • 1 słoik majonezu
  • sól, pieprz
  • trochę kwaśnej śmietany
  • ząbek czosnku
  • sok z cytryny

 

Sposób przygotowania

Pokrój w równą kostkę marchewki, pietruszki i seler, wymieszaj w misce. Dodaj posiekane ogórki, posiekaną i sparzoną wrzątkiem cebulę, starte na grubej tarce jabłko, pokrojone jajka (moja mama dodawała do sałatki ścięte białka - żółtka zużywała do robienia domowego majonezu), obrane i pokrojone w kosteczkę ziemniaki oraz osączony groszek z puszki. Połącz składniki sosu, polej sałatkę i dokładnie, ale delikatnie wymieszaj. Odstaw na całą noc w chłodne miejsce, aby składniki się przegryzły.

6 z 11
FOT. BBS
FOT. BBS

Kotlet jajeczno - ziemniaczany

Składniki

  • 7 jajaek
  • 3 ziemniaki
  • 2 łyżki posiekanego koperku
  • łyżka posiekanego szczypiorku
  • łyżka gęstej śmietany
  • 2-3 łyżki bułki tartej
  • 2 łyżki sklarowanego masła lub oleju
  • sól i pieprz

Sposób przygotowania

Ziemniaki ugotować w mundurkach, ostudzić i obrać. 6 jajek ugotować na twardo, obrać. Ziemniaki i jajka przepuścić przez maszynkę dodać zieleninę, śmietanę, surowe jajko, sól i pieprz. Masę wyrobić. Formować kotleciki. Każdy obtoczyć w bułce tartej, smażyć na rumiano na rozgrzanym tłuszczu.

7 z 11
Fot. Arkadiusz Ścichocki / Agencja Wyborcza.pl
Fot. Arkadiusz Ścichocki / Agencja Wyborcza.pl

Fasolka po bretońsku

Składniki

  • 50 dag fasoli Piękny Jaś
  • 25 dag wędzonego boczku
  • 30 dag kiełbasy
  • 3 łyżki koncentratu pomidorowego
  • 1 łyżeczka cukru
  • 1 liść laurowy
  • 2 ziarenka ziela angielskiego
  • sól
  • świeżo mielony pieprz
  • 1-2 ząbki czosnku
  • 1 łyżeczka majeranku
  • 1 łyżka smalcu
  • 1 łyżka mąki

Sposób przygotowania

Fasolę zalej wodą i odstaw na całą noc. Na drugi dzień odlej wodę, w której fasola się moczyła, zalej świeżą wodą i gotuj do miękkości razem z liściem laurowym, zielem angielskim, pokrojonym boczkiem i kiełbaską. Gdy fasola będzie zupełnie miękka, przypraw ją do smaku cukrem, solą, pieprzem i majerankiem. Zasmaż mąkę na smalcu, dodaj do fasolki, przypraw roztartym czosnkiem. Uwaga: zamiast smalcu możesz użyć masła.

8 z 11
Fot. Agata Jakubowska / Agencja Wyborcza.pl
Fot. Agata Jakubowska / Agencja Wyborcza.pl

Jajka z majonezem

Składniki

  • jajka
  • majonez
  • rzeżucha

Sposób przygotowania

Jajka gotujemy na twardo, obieramy i przekrawamy wzdłuż. Wyjmujemy żółtka i siekamy je niezbyt grubo. Rzeżuchę drobniutko siekamy, mieszamy z majonezem, napełniamy masą dołeczki po żółtkach. Posypujemy posiekanymi żółtkami, dekorujemy całymi listkami rzeżuchy.

9 z 11
Fot. Marcin Klaban / Agencja Wyborcza.pl
Fot. Marcin Klaban / Agencja Wyborcza.pl

Kogel mogel

Składniki

  • 2 żółtka
  • 4 łyżki cukru

Sposób przygotowania

Żółtka utrzeć z cukrem i gotowe! Można dodać łyżkę kakao albo owoce.

10 z 11
Fot. Marcin Klaban
Fot. Marcin Klaban

Prosta galaretka owocowa

(dla 4 osób)

Składniki

  • 3 łyżki cukru
  • 250 ml naturalnego soku: porzeczkowego, jabłkowego lub malinowego
  • 2 listki lub 4 g (1 i 1/3 łyżeczki) żelatyny w proszku

Sposób przygotowania

Cukier podgrzewamy z sokiem, aż się w nim rozpuści. Żelatynę namaczamy w zimnej wodzie, a gdy napęcznieje, rozpuszczamy i łączymy z sokiem. Przelewamy do kieliszków do wódki. Wstawiamy do lodówki na minimum godzinę, aby galaretka stężała. Podajemy z łyżeczką bitej śmietany lub kolorowymi owocowymi cukierkami.

11 z 11
Fot. Arkadiusz Ścichocki / Agenc
Fot. Arkadiusz Ścichocki / Agenc

Blok czekoladowy

Składniki

  • 1/2 szklanki mleka
  • 1 kostka masła
  • 2 szklanki cukru
  • 5 łyżek kakao
  • 1 szklanka mleka w proszku
  • garść orzechów włoskich
  • 2 paczki herbatników
  • masło do smarowania formy

Sposób przygotowania

Mleko, stopione masło i cukier podgrzewamy (ale nie zagotowujemy). Dodajemy kakao i mleko w proszku, starannie mieszamy. Podgrzewamy masę jeszcze kilka minut. Dodajemy posiekane orzechy i pokruszone herbatniki. Wlewamy masę do formy keksowej, cienko posmarowanej masłem, odstawiamy do lodówki. Kroimy na kawałki po wyjęciu z formy, następnego dnia.

Więcej na ten temat: kuchnia polska, kuchnia prl