Słodkie Boże Narodzenie. Duńskie ciasteczka

Agnieszka Świtalska
Kransekager

Kransekager (Fot. Lukasz Zandecki)

Maślane, marcepanowe, pieprzne i z imbirem. One wszystkie czekają aż je upieczesz na święta. Doskonałe do herbatki, a może jako drobny upominek?
1 z 5
Fot.  Lukasz Zandecki
Fot. Lukasz Zandecki

Kransekager

(na 20 ciasteczek) W oryginale ma ciekawy wygląd (pierścienie ciasta tworzą stożkowatą wieżę), ale początkującym radzimy formować marcepan w kształt łódeczek. Smak niebiański, a wykonanie proste. Upraszczając nieco sprawę, można by rzec, że to pieczony marcepan. Idealny wypiek jest złotobrązowy, ma chrupiącą skórkę, a wewnątrz jest wilgotny i lekko ciągnący.

 

Ciasto:

  • 250 g masy marcepanowej dobrej jakości
  • 250 g cukru trzcinowego
  • 40 g białek jaj
  • płatki migdałowe (ewentualnie)

 

Lukier:

  • 100 g cukru pudru
  • 1 białko z małego jajka
  • sok z cytryny (kilka kropli)

 

Sposób przygotowania

Marcepan, cukier i białko zagniatamy tak długo, aż uzyskamy jednolitą masę. Podgrzewamy ją w kąpieli wodnej do temperatury około 50°C, ciągle mieszając. Zwilżamy dłonie zimną wodą i formujemy z ciasta kuleczki o jednakowych rozmiarach, lekko rolując końcówki, by nadać ciastkom kształt łódeczek. Układamy je na papierze do pieczenia, możemy posypać płatkami migdałowymi. Pieczemy w temperaturze 200°C na jasnozłoty kolor. Podczas studzenia przygotowujemy lukier. Cukier puder przesiewamy do miski. Powoli dodajemy białko, mieszając. Dolewamy odrobinę soku z cytryny. Nie ubijamy, tylko mieszamy do uzyskania gęstej konsystencji, aby masa nie miała bąbelków powietrza w środku. Ciastka dekorujemy polewą. Przechowujemy w hermetycznym pudełku.

2 z 5
Fot. Photographer: Lukasz Zandecki
Fot. Photographer: Lukasz Zandecki

Pebernodder czyli pieprzowe orzechy

(na 50 sztuk) Maślane ciasteczka wielkości orzecha laskowego. Są kruche, delikatne i korzenne

 

Składniki

  • 250 g masła (o temp. pokojowej)
  • 250 g cukru
  • 2 jajka
  • 600 g mąki
  • 2 łyżeczki sody oczyszczonej
  • po 1 łyżeczce imbiru
  • po 1 łyżeczce cynamonu i ? opcjonalnie ? białego pieprzu
  • 1/2 łyżeczki kardamonu

 

Sposób przygotowania

Ucieramy masło z cukrem na kremową masę. Stopniowo dodajemy jajka. Przesiewamy mąkę z sodą oczyszczoną, mieszamy ją z przyprawami i stopniowo dodajemy do masy maślanej. Gdy powstanie elastyczne ciasto, formujemy z niego kilka długich i cienkich wałeczków. Kroimy je nożem na równe plasterki (ok. 1/2 cm) i każdemu nadajemy kształt kuleczki. Pieczemy w temperaturze 200°C przez 10-12 minut.

3 z 5
Fot. Photographer: Lukasz Zandecki
Fot. Photographer: Lukasz Zandecki

Ingefarkager

(na ok. 40 sztuk) Ciasteczka imbirowe w kształcie małych kuleczek, na grzbiecie mają charakterystyczne pręgi, czyli po prostu odcisk widelca. Amatorów pozornie kłócących się smaków zachwyci ich pieprzowo-imbirowa nuta.

 

Składniki

  • 120 g miękkiego masła
  • 70 g cukru trzcinowego
  • 10 g cukru waniliowego
  • jajko
  • 200 g przesianej mąki pszennej
  • szczypta soli
  • 3 łyżeczki sproszkowanego imbiru (lub po szczypcie kurkumy i kardamonu oraz 1 zmielony goździk)
  • 1/4 łyżeczki amoniaku spożywczego

 

Sposób przygotowania

Masło, cukier i cukier waniliowy ucieramy na pulchną masę (możemy mikserem). Dodajemy jajko i znowu mieszamy. Wsypujemy mąkę, przyprawy oraz amoniak i zagniatamy ciasto. Jeśli jest zbyt luźne, możemy dodać trochę więcej mąki. Formujemy małe kuleczki, przenosimy na blachę wyłożoną pergaminem i naciskamy widelcem, aby powstały paseczki. Pieczemy w temperaturze 180°C przez 15-20 minut. Świetnie nadają się do przechowywania w puszce lub zamkniętym pojemniku.

4 z 5
Fot. Photographer: Lukasz Zandecki
Fot. Photographer: Lukasz Zandecki

Brunkager, czyli brązowe ciasteczka

(na ok. 40 sztuk) Rodzaj chrupiących, cienkich pierników. Tradycyjny przysmak bożonarodzeniowy

 

Składniki

  • 200 g masła
  • 200 g brązowego syropu kukurydzianego (można zastąpić miodem lub rozpuścić 200 g brązowego cukru w 3 łyżkach wody)
  • 150 g brązowego cukru (najlepiej muscovado)
  • 2 łyżeczki sody oczyszczonej
  • 50 ml wody
  • 600 g przesianej mąki
  • 50 g posiekanych migdałów
  • skórka otarta z 1 pomarańczy
  • 1/2 łyżeczki kardamonu
  • 1 łyżeczka cynamonu
  • 1,5 łyżeczki goździków (zmielonych)
  • szczypta imbiru

 

Sposób przygotowania

Podgrzewamy masło, syrop i brązowy cukier w rondelku. Rozpuszczamy w wodzie sodę i dodajemy do masy. Odstawiamy do ostygnięcia. Pozostałe składniki mieszamy w osobnej misce, a następnie dodajemy do masy i wyrabiamy na gładkie ciasto. Formujemy rulon, owijamy go w folię spożywczą i schładzamy przez godzinę w zamrażarce. Piekarnik nagrzewamy do temperatury 170°C. Ciasto kroimy ostrym nożem na cienkie talarki (ok. 1/2 cm) i pieczemy około 7 minut ? trochę dłużej, jeśli są grubsze. Ostudzone przechowujemy w puszce.

5 z 5
Fot. Photographer: Lukasz Zandecki
Fot. Photographer: Lukasz Zandecki

Hindbarsnitter

(na 4-5 dużych ciastek) Prostokątne kanapeczki z mlecznego, kruchego ciasta, przekładane dżemem malinowym i oblane lukrem

 

Ciasto:

  • 100 g mąki
  • szczypta proszku do pieczenia
  • 50 g polenty (kaszki kukurydzianej)
  • 120 g masła
  • 120 g cukru trzcinowego
  • 2 żółtka
  • 150 g dżemu malinowego
  • ew. świeże maliny do dekoracji

 

Biały lukier:

  • 1 białko
  • 150 g cukru pudru
  • kilka kropel soku z cytryny

 

Sposób przygotowania

Mąkę z proszkiem do pieczenia przesiewamy do miski. Dodajemy polentę, pokrojone w kosteczkę masło i cukier. Szybko zagniatamy ciasto, tak aby nie było w nim grudek masła. Dodajemy żółtka, wyrabiamy i owijamy folią. Wkładamy do lodówki na 30 minut. Rozgrzewamy piekarnik do temp. 180°C. Schłodzone ciasto rozwałkowujemy na oprószonym mąką blacie na grubość 2-3 mm. Wykrawamy dwa prostokąty o wymiarach 25 x 12 cm i pieczemy około 15 minut, aż będą złotawe. Pozostawiamy do ostygnięcia. Robimy lukier, taki sam jak w przepisie na kransekager (powyżej). Na jednym prostokącie rozprowadzamy dżem, a na drugim trochę lukru. Ciastko z lukrem układamy na ciastku z malinami i lekko dociskamy. Kroimy na 4-5 kanapek (6 x 11 cm). Kanapeczki są gotowe, gdy lukier zastygnie. Można je udekorować malinami.

Więcej na ten temat: kuchnia duńska, pierniczki, potrawy wigilijne