Wybraliśmy się na dyniowe łowy do gospodarstwa państwa Majlertów. Choć jesień dopiero przed nami, to dyniowy sezon właśnie się zaczyna! Już za chwilę będzie można wybierać i przebierać w kolorowych dyniowatych. Jak się za nie zabrać, skoro mamy tyle odmian dyni do wyboru? No i najważniejsze pytanie - jak najlepiej je wykorzystać? Podpowiadamy.

Dynia Uchiki Kuri z wyspy Hokkaido

W skrócie zwana Hokkaido. Jedna z popularniejszych i najczęściej używanych odmian - zapewne dlatego, że nie trzeba jej obierać ze skóry.

Z zewnątrz jest czerwono-pomarańczowa, miąższ ma ciemnożółty. Jest dość twarda. Znakomita na kremową zupę, do pieczenia, gotowania na parze (ma zwarty miąższ).

Zupa z pieczonej dyni

Składniki

Dynia piżmowa o bladożółtej skórce i jasnopomarańczowym miąższu. Ma charakterystyczny gruszkowaty kształt. Jej skórka jest bardzo cienka, dzięki czemu dynię łatwo się obiera. Miąższ ma bardzo słodki o orzechowym smaku. Bardzo dobrze nadaje się do przechowywania. Wyśmienita jest pieczona (przekrojona na pół), sprawdza się też w zupach i gulaszach, a ponieważ jest słodka - śmiało można jej używać do słodkich wypieków.

Ciasteczka dyniowe pod cynamonową pierzynką

Ma jasnożółty słodkawy miąższ. Jednak największym atutem tej dyni są pestki - po rozkrojeniu dyni ukazują się duże ciemnozielone pestki bez łuski nasiennej. Można je zjadać od razu!

Dynia jest dobra do pieczenia (w sporych kawałkach albo jako dodatek do ciast), jej miąższ ma nieco makaronową konsystencję.

Placki z dyni

Składniki

• 0,5kg dyni
• 100 g mąki pełnoziarnistej
• 1-2 jajka
• 3 cm korzenia imbiru
• pieprz, sól
• tłuszcz do smażenia

Sposób przygotowania

Dynię pozbywamy pestek i odcinamy skórę. Następnie ścieramy na tarce z grubymi oczkami. Dodajemy starty korzeń imbiru, mąkę, jajko, pieprz i sól. Wszystkie składniki dokładnie mieszamy.

Spora okrągła, spłaszczona dynia piżmowa o przydymionym kolorze. Skórka przebarwia się od koloru zielonego do piaskowego. Im więcej koloru piaskowego, tym dynia jest bardziej dojrzała, a jej miąższ ma bardziej intensywny, pomarańczowoczerwony kolor. Bardzo dobra do przechowywania. Nadaje się na przetwory, smaczna jest też zupa z tej odmiany. Skórkę trzeba obrać!

Pieczona faszerowana dynia

Składniki

• 2 dynie hokkaido lub butternut (ok. 800-900 g każda)
• oliwa
• sól, pieprz
• ok. 80-100 g kaszy bulgur (lub kuskusu)
• 1 czerwona cebula
• 2-3 ząbki czosnku
• 1 łyżeczka mielonego kminu rzymskiego
• 1 duży bakłażan
• 200 ml przecieru ze świeżych pomidorów
• 3 łyżki posiekanej kolendry (lub natki pietruszki)

Sposób przygotowania

Dynie kroimy na pół, oczyszczamy i układamy na wyścielonej pergaminem blasze. Smarujemy oliwą, posypujemy solą i pieprzem. Pieczemy 40 min (miąższ ma być miękki, ale nie może się rozpadać) w 200°C. Bulgur gotujemy do miękkości w dwa razy większej ilości osolonej wody niż każe przepis na opakowaniu (kuskus przyrządzamy wg przepisu). Posiekane cebulę i czosnek podsmażamy na oliwie. Wrzucamy kmin i chwilę dusimy. Dodajemy pokrojonego w kostkę bakłażana i dusimy kilka minut. Dodajemy przecier, doprawiamy, dusimy do miękkości. Łączymy z kaszą i kolendrą. Napełniamy dynie farszem i zapiekamy przez kilka minut.

Dynia o niezwykłym niebieskozielonym kolorze skórki i ciemnożółtym miąższu. Świetnie nadaje się do przechowywania. Dobrze sprawdza się w kremowych zupach - można je użyć ze skórką, chociać jeśli zależy nam na jedwabistej konsystencji zupy, lepiej skórkę obrać.

Po ugotowaniu jest ziarnista i bardziej sucha niż pozostałe odmiany.

Placek dyniowy z porami i orzechami na cieście z oliwą

Ciasto:

• 500 g mąki pszennej
• 1/2 łyżeczki soli
• 60 ml oliwy
• 250 ml zimnej wody

Nadzienie:

• 1,5 kg obranej i oczyszczonej z pestek dyni (miąższ kroimy w kostkę o boku 2 cm)
• sól (najlepiej w płatkach)
• świeżo zmielony czarny pieprz
• kilka łyżek oliwy
• 1 łyżka masła
• 2 pory (tylko biała część, drobno pokrojona)
• 5 jajek
• 120 g startego parmezanu (lub grana padano albo sera Bursztyn)
• 200 g fety
• świeżo starta gałka muszkatołowa
• mielony cynamon
• 100 g orzechów włoskich (uprażonych w piekarniku i grubo pokrojonych)

Sposób przygotowania

Robimy ciasto: mąkę miksujemy w blenderze z solą, oliwą i wodą. Z powstałego ciasta lepimy kulę, zawijamy w folię, wkładamy na godzinę do lodówki.

Robimy nadzienie: dynię posypujemy solą i pieprzem, mieszamy z oliwą, wykładamy na blachę wyścieloną pergaminem. Pieczemy do miękkości w 180°C, studzimy. Rozgrzewamy masło na patelni, szklimy na nim pory i odstawiamy. W blenderze miksujemy połowę upieczonej dyni z czterema jajkami, parmezanem oraz połową fety. Przyprawiamy do smaku gałką muszkatołową, cynamonem, szczyptą soli i pieprzu. Zwiększamy temperaturę piekarnika do 190°C. Wykładamy pergaminem okrągłą formę na tartę (o średnicy 30 cm). Rozwałkowujemy kruche ciasto na okrągły placek o średnicy 40-45 cm. Ciastem wylepiamy formę, nakładamy na nie masę dyniowo-serowo-jajeczną. Do masy wkładamy kawałki pieczonej dyni oraz pozostałą, pokrojoną na kawałeczki fetę, posypujemy smażonymi porami i prażonymi orzechami. Zwisające brzegi ciasta zawijamy do środka tak, aby częściowo przykryły dyniowe nadzienie. Roztrzepujemy ostatnie jajko i glazurujemy nim ciasto. Pieczemy 45 minut, aż ciasto ładnie się zrumieni, a masa zetnie. Podajemy po ostudzeniu.

Średniej wielkości dynia o pięknym szarawo-zielonkawym kolorze. W środku jasnopomarańczowy zwarty miąższ. Idealna na zupę, do pieczenia, można dodawać kawałki np. do risotto, bo nie rozpada się tak łatwo.

Ostry gulasz wieprzowy z dynią i mangoldem lub jarmużem

Składniki

• 3-4 suszone papryczki chilli (można dać więcej, jeśli lubimy bardzo ostre smaki)
• 10 niedużych pomidorów
• 3-4 ząbki czosnku
• 2 łyżki oliwy
• 300 g karkówki wieprzowej, pokrojonej na kawałki
• 1 cebula, pokrojona w piórka
• 2 garści pokrojonych liści mangoldu (można je zastąpić cienko skrojonym jarmużem lub kapustą włoską)
• 1 łyżeczka soli gruboziarnistej
• 1 dynia o wadze około 1 kg

Sposób przygotowania

Prażymy papryczki na suchej patelni przez 30 sekund, aż zaczną pachnieć. Przekładamy do miseczki, zalewamy gorącą wodą, odstawiamy na 30 minut, aby napęczniały. Pomidory kroimy na połówki, układamy na wyścielonej pergaminem blasze piekarnika razem z ząbkami czosnku, lekko solimy, skrapiamy oliwą. Włączamy opcję grill, wsuwamy blachę na najwyższy poziom piekarnika, pieczemy 4-6 minut w 180°C.

Potem odwracamy pomidory na drugą stronę, pieczemy kolejne 4-6 minut. Wyjmujemy, studzimy i obieramy ze skórki. Połowę miksujemy w blenderze razem z czosnkiem. Osączamy chilli, dodajemy je do zmiksowanych pomidorów z czosnkiem, miksujemy jeszcze chwilę, aby powstała gładka pasta. Pozostałe upieczone i obrane pomidory grubo siekamy.

W dużym rondlu rozgrzewamy oliwę, na której smażymy przez 10 minut kawałki karkówki razem z cebulą. Co jakiś czas mieszamy, aby mięso przyrumieniło się równomiernie. Dodajemy pastę z pomidorów, czosnku i chilli, wkładamy posiekane pieczone pomidory. Lekko skrapiamy wodą (można bulionem), mieszamy, wrzucamy mangold, przyprawiamy do smaku solą. Na dnie dużego żaroodpornego naczynia kładziemy pokrojony na kawałki miąższ dyni.

Na wierzch wykładamy podsmażoną karkówkę z pomidorami i mangoldem, przykrywamy i pieczemy, aż dynia będzie zupełnie miękka (40-45 minut w 180°C). Wtedy zdejmujemy pokrywkę, zwiększamy temperaturę do 200°C i pieczemy jeszcze 15 minut - mięso musi się ładnie przyrumienić z wierzchu. Podajemy od razu.

Niewielka pomarszczona pomarańczowo-żółto-zielonkawa dynia piżmowa z szarym nalotem. Przed zbiorem jest prawie czarna, żółtawych barw nabiera podczas przechowywania. Może być pieczona w całości lub w połówkach, przecięta w poprzek (ma wtedy przekrój kwiatka). Można jeść ze skórką. Nie jest najlepszym materiałem na zupę.

Dyniowa sałatka z dressingiem słodko-kwaśnym

Składniki

• 500 g miąższu dyni (najlepiej hokkaido)
• oliwa
• sól, pieprz
• 100-120 g rukoli
• ok. 50 g parmezanu
• 4 łyżki podprażonych orzechów włoskich
• orzechów włoskich
• skórka + 2 łyżki soku z cytryny
• 2 łyżki oliwy
• 1 łyżka oleju z pestek dyni
• 3/4 łyżki octu balsamicznego
• 1 łyżka miodu
• sól, pieprz

Sposób przygotowania

Dynię oczyszczamy, kroimy w plastry o grubości ok. 2 cm, układamy je na blasze wyścielonej pergaminem, smarujemy oliwą, lekko solimy. Pieczemy 20-25 min w 200°C. Starannie mieszamy składniki dressingu. Rukolę myjemy i osuszamy. Upieczone plastry dyni kroimy na mniejsze kawałki. Na talerzach układamy po dużej garści rukoli i kawałki dyni, polewamy sosem, posypujemy wiórkami parmezanu i pokruszonymi orzechami.